%0 Journal Article %T ارزیابی عملکرد مدل‌های CMIP5 در تحلیل فراوانی دو متغیره مفصل-مبنای ویژگی‌های خشکسالی در بخش جنوبی حوضه آبریز کارون %J فیزیک زمین و فضا %I موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران %Z 2538-371X %A کوهی, منصوره %A پاکدامن, مرتضی %D 2022 %\ 04/21/2022 %V 48 %N 1 %P 153-172 %! ارزیابی عملکرد مدل‌های CMIP5 در تحلیل فراوانی دو متغیره مفصل-مبنای ویژگی‌های خشکسالی در بخش جنوبی حوضه آبریز کارون %K اهواز %K دوره بازگشت %K تغییر اقلیم %K ویژگی‌‌‌‌های احتمالاتی %R 10.22059/jesphys.2022.326320.1007333 %X تجزیه‌وتحلیل احتمالی وقایع خشکسالی در مدیریت و برنامه­ریزی مناسب سیستم­های منابع آب نقش مهمی دارد. به‌طور خاص، برآورد دوره­های بازگشت این پدیده می­تواند اطلاعات مفیدی برای استفاده مناسب از آب در شرایط خشکسالی فراهم کند. در این مطالعه، توانمندی دو مدل سری CMIP5 در شبیه­سازی ویژگی­های احتمالاتی توأم شدت و مدت این بلیه با استفاده از مفصل مورد بررسی قرار گرفته و تحلیل فراوانی دو متغیره مفصل-مبنا بر حسب شدت و مدت SPEI3 برای دوره پایه و دوره آتی در بخش جنوبی حوضه کارون انجام شده است. رویداد خشکسالی در سری SPEI3 به‌صورت تعدادی متوالی از این رویداد در فواصل زمانی که مقادیر SPEI کمتر از 1- است تعیین شد. پس از شناسایی خشکسالی، چندین ویژگی مانند شدت، مدت، سختی و... را می­توان تعیین کرد. از توابع مفصل و توزیع­های حاشیه­ای برای محاسبه دوره­های بازگشت توأم شدت و مدت به دو صورت "و" و "یا" استفاده و تأثیرات تغییر اقلیمی بر ویژگی­های خشکسالی آینده با استفاده از دو مدل اقلیم (HadGEM2-es و IPSL-CM4-MR) تحت سناریوهای RCP8.5 و RCP4.5 طی دوره 2050-2021 ارزیابی شد. نتایج نشان داد که توابع فرانک (ایستگاهی) و گامبل (CRU و دو مدل اقلیمی) بهترین انتخاب برای برازش بر مقادیر مدت و شدت استخراج‌شده از سری SPEI-3 بودند. مدل HadGem توانمندی خوبی را در شبیه­سازی رفتار احتمالاتی توأم خشکسالی طی دوره پایه نشان داد. همچنین پیش­نگری­ها نشان داد اهواز در آینده نزدیک در مقایسه با دوره پایه تحت دو سناریو، خشکسالی­های شدیدتری به‌ویژه در شبیه­سازی مدل HadGEM2-es تجربه خواهد کرد. %U https://jesphys.ut.ac.ir/article_85446_938b8a69f1b8f91b2cba41845d7ecd08.pdf