TY - JOUR ID - 30217 TI - بررسی اثر پخش عددی بر دقت حل عددی معادلات آب کم‌عمق JO - فیزیک زمین و فضا JA - JESPHYS LA - fa SN - 2538-371X AU - قادر, سرمد AU - محب‌الحجه, علیرضا AU - شریفی‌دوست, مرضیه AD - دانشیار، گروه فیزیک فضا، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران AD - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد هواشناسی، گروه فیزیک فضا، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 38 IS - 4 SP - 223 EP - 239 KW - پالایه فشرده KW - روش اَبَرفشرده KW - روش طیفی‌وار KW - فراپخش KW - معادلات آب کم‌عمق DO - 10.22059/jesphys.2013.30217 N2 - هنگام حل عددی شکل اویلری معادلات آب کم‌عمق، مهار ناپایداری غیرخطی و جلوگیری از بروز آن لازم است. یک راه حل رایج، اضافه کردن یک جمله فراپخش به معادله تاوایی است. در تحقیق حاضر، سه روش با توانایی تفکیک زیاد یعنی روش‌‌های اَبَرفشرده مرتبه ششم، فشرده مرتبه چهارم و روش طیفی‌وار و نیز روش مرتبه دوم مرکزی برای حل عددی معادلات آب کم‌عمق در صفحه مورد استفاده قرار می‌گیرند. سپس اثر استفاده از توان‌های متفاوت در جمله فراپخش بر دقت حل معادلات آب کم‌عمق در طرحواره‌های متفاوت مورد آزمایش قرار می‌گیرد. همچنین نحوه به‌کار‌گیری یک پالایه فشرده درحکم راه حلی جایگزین برای مهار ناپایداری غیرخطی در روش‌های فشرده نیز بررسی می‌شود. در انتها نتایج حاصل از شبیه‌سازی معادلات آب کم‌عمق با استفاده از روش‌های مورد بررسی و اثر میزان پخش عددی بر دقت حل آنها، از دو دیدگاه خطای جرم و نبود توازن مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که برای روش مرتبه دوم مرکزی که یک روش با توانایی تفکیک پایین است، انتخاب توان جمله فراپخش با توجه به تفکیک شبکه محدودیت دارد. از دیدگاه خطای جرم و نیز نبود توازن، استفاده از جمله فراپخش مرتبه دوم، نتیجه معکوس بر دقت حل می‌گذارد. همچنین استفاده از جمله فراپخش مرتبه شش و پالایه فشرده مرتبه هشت با استفاده از روش اَبَرفشرده مرتبه ششم و روش طیفی‌وار نتیجه تقریباً یکسانی را به‌دست می‌دهد. UR - https://jesphys.ut.ac.ir/article_30217.html L1 - https://jesphys.ut.ac.ir/article_30217_1bc45c27da7e91e75d8109578c72fe85.pdf ER -