TY - JOUR ID - 35192 TI - به‌‌کارگیری مدل تابشی‌فرارفتی برای برآورد سرمایش شبانه در یک حوضه محصور به توپوگرافی (حوضه رفسنجان) JO - فیزیک زمین و فضا JA - JESPHYS LA - fa SN - 2538-371X AU - اکبری مقدم, نیلوفر AU - علی‌اکبری بیدختی, عباسعلی AU - ایران‌نژاد, پرویز AD - دانش آموخته کارشناسی ارشد هواشناسی، گروه فیزیک فضا، مؤسسة ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران AD - استاد، گروه فیزیک فضا، مؤسسة ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران AD - دانشیار، گروه فیزیک فضا، مؤسسة ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 39 IS - 2 SP - 111 EP - 126 KW - سرمایش شبانه KW - فرونشست KW - حوضه KW - حوضچه هوای سرد KW - گرمای محسوس KW - مدل پیش‌بینی دما DO - 10.22059/jesphys.2013.35192 N2 - سرمایش در کف حوضه محصور به توپوگرافی، تابع عوامل متفاوتی است که مهم‌ترین آنها فرایندهای تابشی و فرارفتی محلیِ ناشی از جریان­های زهکشی است. در این پژوهش از مدل بسته هوا برای توصیف شیب­باد استفاده شده و با فرض صفر بودن شار گرمای نهان در حوضه موردنظر، اثر شیب­باد بر انتقال گرمای محسوس، در آن مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس مدلی عددی برای برآورد میزان سرمایش شبانه در طول یک شب آرام و صاف در حوضه اجرا و توزیع قائم میانگین دمای پتانسیلی و سرعت شیب­باد برآورد شد. نتایج نشان می‌‌دهد که افت دما در یک عمق ثابت در حوضه مخروطی نسبت به حوضه کاسه­ای و در حوضه کاسه­ای نسبت به حوضه هموار و همچنین در حوضه­های عمیق­تر بیشتر است. همچنین حوضه­ای با خاک خشک نسبت به حوضه­ای با خاک مرطوب متحمل سرمایش شبانه بیشتری می­شود و بیشترین عامل مؤثر در دمای صبح روز بعد مقدار دمای پتانسیلی اولیه در هنگام عصر، ارزیابی شد. برای راستی­آزمایی نتایج مدل، حوضه آیزو (واقع در کشور ژاپن) و برای پیش‌بینی سرمایش شبانه بر اثر آن، حوضه رفسنجان (واقع در استان کرمان) مورد بررسی قرار گرفت. بررسی­ها در ماه­های انتقالی نشان می­دهد که تقریباً در 65 % روزهایی که در عصر آنها دمایی کمتر از C ˚5/9 در ایستگاه رفسنجان تجربه شده­اند، دمای هوا در صبح روز بعد به زیر صفر رسیده است. UR - https://jesphys.ut.ac.ir/article_35192.html L1 - https://jesphys.ut.ac.ir/article_35192_94ecb1c9d0a4930590e94775a933f7b4.pdf ER -