TY - JOUR ID - 61707 TI - آثار فازهای مختلف نوسان مدن- جولین بر برخی کمیت‌های هواشناختی وردسپهر درجنوب‌غرب آسیا JO - فیزیک زمین و فضا JA - JESPHYS LA - fa SN - 2538-371X AU - نصر اصفهانی, محمدعلی AU - محب الحجه, علیرضا AU - احمدی گیوی, فرهنگ AD - استادیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران AD - دانشیار، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 43 IS - 3 SP - 539 EP - 552 KW - پتانسیل سرعت KW - تابش موج بلند KW - چرخندزایی KW - مدیترانه KW - نوسان مدن-جولین KW - واگرایی DO - 10.22059/jesphys.2017.61707 N2 - در این مطالعه با استفاده از داده‌های بازتحلیل NCEP/NCAR و شاخص چندمتغیرۀ نوسان مدن-جولین تلاش شده است تا آثار فازهای مختلف این پدیده بر توزیع برخی از کمیت‌های مهم هواشناختی در منطقۀ خاورمیانه، بررسی و برای آن توضیحِ فیزیکی ارائه شود. به‌این منظور دوره‌های بحرانی MJO از سال 1974 تا 2015 براساس شاخص آن تفکیک شده ومیانگین و بی‌هنجاری کمیت‌های منتخب به‌دست آمده است. نتایج نشان داد که اثر هم‌شاری و واشاری ناشی از MJO روی اقیانوس هند تا خاورمیانه و شرق دریای مدیترانه نیز گسترش می‌یابد؛ به این صورت که ترابری جرم از مرکز همرفت به سوی شرق دریای مدیترانه در ترازهای بالای وردسپهر در فاز چهار سبب حرکت‌های فروسو در این منطقه می‌شود. این چرخه در فازهای هفت و هشت MJO عکس می‌‌شود و بی‌هنجاری حرکت‌های فراسو و واگرایی (همگرایی) در ترازهای بالای (پایین) وردسپهر در شرق مدیترانه را به‌وجود می‌آورد. جابه‌جایی جرم در این دو فاز در نهایت سبب ایجاد شرایط مناسب چرخندزایی در شرق مدیترانه در فاز چهار و از بین رفتن آن در فاز هشت می‌‌شود. UR - https://jesphys.ut.ac.ir/article_61707.html L1 - https://jesphys.ut.ac.ir/article_61707_a817b3197e68d16babfd24982887c22c.pdf ER -