TY - JOUR ID - 79965 TI - تحلیل تنش دیرین در اطراف سد لار (البرز مرکزی)؛ به منظور شناخت ساختارهای مؤثر در فرار آب JO - فیزیک زمین و فضا JA - JESPHYS LA - fa SN - 2538-371X AU - امیدیان, صفیه AU - الیاسی, محسن AU - حسن‌زاده, جمشید AU - زارعی‌نژاد, مژگان AD - دانش آموختة کارشناسی ارشد پترولوژی، دانشکدة زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، ایران AD - استادیار دانشکدة زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، ایران AD - دانشیار دانشکدة زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، ایران AD - رئیس گروه اطلاعات مرجع (GIS)، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران Y1 - 2009 PY - 2009 VL - 35 IS - 1 SP - 17 EP - 30 KW - سد لار KW - فرار آب KW - شکل میدان تنش KW - حفرة فروکش DO - 10.22059/jesphys.2009.79965 N2 - محدوده مورد تحقیق از لحاظ موقعیت زمین‌شناسی در سازند‌های اکثراً آهکی دوران دوم (ژوراسیک و کرتاسه) با روند تقریباً W-NW در جنوب غرب آتشفشان دماوند قرار دارد. ‏‏در گسترة طرح همسو با روند کلی البرز مرکزی،‏ چین‌ها و گسل‌های رانده و معکوس با راستای W-NW (ناشی از جهت فشارش صفحة عربی به صفحة ایران) عامل شکل‌گیری ساختار‌های غالب در منطقه است. بررسی‌های میدانی، برداشت اطلاعات ساختاری و تحلیل رایانه‌ای نتایج حاصل از آن، تغییرات شدید میزان گرادیان تنش در اطراف دریاچه را مشخص می‌کند. مسیر این تغییرات در جهت تکیه‌گاه راست، همراه با اطلاعات صحرایی به روند گسلی اشاره دارد که عامل احتمالی فرار آب از دریاچه است، به نحوی که حدفاصل این تغییرات ناگهانی از شکل میدان تنش دوکی شکل (1- 5ر0) به کلوچه‌ای شکل (5ر0-0) به صورت یک مسیر خطی بارز با روند W-NW است. این مسیر گسلی با روند قرارگیری خطی حفره‌های فروکش و اولین مکان فرار آب از زیر تکیه‌گاه راست هم‌راستا است. این بررسی به شرایط مشابه حاکم بر نواحی اطراف سد، از جمله محل احداث سد جدید (گزل‌دره) نیز اشاره دارد. UR - https://jesphys.ut.ac.ir/article_79965.html L1 - https://jesphys.ut.ac.ir/article_79965_7bb712c4006f3fa2b371c5b548082edd.pdf ER -