TY - JOUR ID - 85449 TI - پیش‌بینی دمای ماهانه ایران با استفاده از پروژه پیش‌بینی اقلیمی دهه‌ای (DCPP) در دهه‌ آینده (2028-2021) JO - فیزیک زمین و فضا JA - JESPHYS LA - fa SN - 2538-371X AU - زرین, آذر AU - داداشی رودباری, عباسعلی AU - حسنی, سمیرا AD - دانشیار، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران AD - پژوهشگر پسا دکتری، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران AD - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 48 IS - 1 SP - 189 EP - 211 KW - پیش‌بینی دهه‌ای KW - پیش‌بینی نزدیک‌مدت KW - بی‌هنجاری دما KW - پروژه DCPP KW - ایران DO - 10.22059/jesphys.2022.327886.1007340 N2 - این پژوهش با هدف درستی‌‌سنجی و پیش‌بینی دهه­ای دمای ماهانه ایران با استفاده از برونداد پروژه پیش‌بینی اقلیمی دهه­ای (DCPP) که در پروژه مقایسه مدل­های جفت‌شده فاز ششم (CMIP6) مشارکت داده شده است، انجام شد. به این منظور از دو گروه داده شامل دمای 42 ایستگاه همدید و برونداد دو مدل BCC-CSM2-MR و MPI-ESM1-2-HR با تفکیک افقی 100 کیلومتر برای دوره گذشته‌نگر (2019-1980) و دوره پیش­بینی (2028-2021) استفاده شد. برای درستی‌‌سنجی مدل­ها از سنجه‌های آماری RMSE، MBE و PCC و نمودار تیلور استفاده شد. نتایج درستی‌‌سنجی نشان‌دهنده کارایی بهتر مدل MPI-ESM1-2-HR نسبت به مدل BCC-CSM2-MR در ایران می­باشد. در مقابل مدل BCC-CSM2-MR به‌خصوص در سواحل شمالی و جنوبی کشور با خطای قابل‌توجهی همراه بوده و صرفاً در مناطق کوهستانی ایران عملکرد قابل‌قبولی را نشان داده است. نتایج بررسی دمای ماهانه دوره گذشته­نگر با استفاده از مدل MPI-ESM1-2-HR نشان داد که این مدل به‌خوبی الگوهای دمایی کشور را به تصویر می­کشد. پیش­بینی دمای ایران برای دوره 2028-2021 نشان داد که بی­هنجاری دما در دهه­ی­ آینده در تمامی ماه­های سال مثبت و به‌طور متوسط 9/0 درجه­سلسیوس افزایش می­یابد. آنچه در این میان بسیار حائز اهمیت است بی­هنجاری مثبت دمای ماه­های مارس، آوریل، ژوئن و ژوئیه در تمامی پهنه­های اقلیمی کشور است. بی­هنجاری مثبت در این ماه­ها بیش­از یک درجه سلسیوس بوده که یک تهدید جدی برای محیط‌زیست و منابع آب ایران در سال­های آینده به­شمار می­رود. UR - https://jesphys.ut.ac.ir/article_85449.html L1 - https://jesphys.ut.ac.ir/article_85449_352f603636c005b0f438c9e0264fbd60.pdf ER -