2024-03-28T13:11:06Z
https://jesphys.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=3191
فیزیک زمین و فضا
JESP
2538-371X
2538-371X
1382
29
1
مدل سازی پیشرو داده های مقاومت سنجی مغناطیسی میدان کل TFMMR)) به روش اجزای محدود برای ساختارهای دوبعدی
اکبرلواقان
نادر فتحیان
پور
مقاومت سنجی مغناطیسی میدان کل TFMMR)) یکی از پارامتر های است که از برداشت های صحرایی روش مغناطیسی در پهنای زیر بسامد شنوایی SUB – AUDIO MAGETICS SAM استخراج می شود در حالت کلی SAM فنی با قدرت تفکیک بالا است که اطلاعات خواص الکتریکی و مغناطیسی محیط محیط های زیر سطحی را از اندازه گیری مکیدان مغناطیسی کل شامل میدان مغناطیسی القای ناشی از عبور جریان گالوانی با بسامد کمتر از 200 هرلز درون زمین را تعیین می کند .
پاسخ های آنومالی بی هنجاری توده های با اشکال هندسی ساده در مقاله دیگری توسط یکی از نگارگان این مقاله به تفسیل ارائه شده است اما همان طور که در آن مقاله اشاره رفته است . مدل های ساده تنها حالت های ایده آلی هستند که معمولا در طبیعت کمتر یافت می شوند و در عمل مجبور به یافتن پاسخ آنومالی های اشکال پیچیده با اشکال نا منظم هستیم که در این خصوص چاره ای جز استفاده از روش های عددی نداریم در این مقاله در ابتدا مبانی نظری پارامتر TFMMR)) و معادلات حاکم بر رفتار میدان های الکتریکی و مغناطیسی اندازه گیری شده در این روش برای مدل های دو بعدب در حوزه مکانی و عدد موج به اختصار ارائه شده اند . سپس ضمن انتخاب روش عددی مناسب برای مدل سازی پیشرو و برای پارامتر TFMMR)) در مورد توده های دو بعدب با منبع میدان سه بعدی الکترودهای جریان نقطه ای مسائل تکین تبدیل معکوس فوریه و 3 محاسبات عددی مولفه های میدان مغناطیسی مورد بحث قرار گرفته و راه حل هایی برای آنها ارائه شده است . در خاتمه با ذکر چند مثال – دقت و اعتبار نتایج عددی نیز از راه مقایسه با روابط تحلیلی مورد لرزیابی قرار گرفته است .
جریان گالوانی
زیر بسامد شنوایی SAM
ژئومغناطیسی
قدرت تفکیک
مقاومت سنجی مغناطیسی میدان کل TFMMR))
نقطه تکین
2003
03
21
https://jesphys.ut.ac.ir/article_10828_009ee74a00407e232ffda84a41efc42a.pdf
فیزیک زمین و فضا
JESP
2538-371X
2538-371X
1382
29
1
ارزیابی مخزن بنگستان با تمودارهای چاه و مدل سازی لرزه ای در میدان نفتی اهواز
علی امین
زاده
محمد رضا
رضایی
در مدل سازی مخازن نفتی از دو دسته اطلاعات یکی نمودارهای چاه ودیگری مقاطع لرزه ای استفاده می شود یکی از راه های ایجاد ارتباط و انطباق نمودارها بر مقاطع لرزه ای تبدیل لاگ های پتروفیزیکی به ردلرزه های ژئوفیزیکی است.این کار از راه ساخت لرزه نگاشت های مصنوعی به کمک نمودارهای چگالی و صوتی امکان پذیر است.
دراین بررسی با استفاده از اطلاعات چاه های مخزن بنگستان در میدان اهواز واقع در مناطق نفت خیز جنوب ایران لرزه نگاشت هایی در امتداد یکی از مقاطع لرزه ای منطبق بر راستای میدان ساخته شده و مقطع لرزه ای مصنوعی به دست آمده است.پارامترهای پتروفیزیکی مثل تخلخل لیتولوپی حجم شیل و غیره هم از طریق نمودارهای چگالی سرعت توترون و پرتو گاما محاسبه شده و از مقایسه همه این ها با یکدیگر تحوه تغییرات و علل و عوامل رفتار بازتابنده ها در طول میدان مورد بررسی قرار گرفته است.
شناخت داده های مورد نیاز آشنایی با موانع موجود شناخت پارامترهای لرزه ای مناسب برای ساخت لرزه نگاشت در این مخزن تشخیص پارامترهای پتروفیزیکی موثر و نحوه تغییرات آنها دلایل ظهور بازتابنده موجود روس مقطع لرزه ای ساخته شده و ارائه راه حل های کاربردی برای مطالعات بعدی از جمله دستاوردهای این بررسی است.بر اثر نتایج به دست آمده در این بررسی تخلخل مهم ترین عامل موثر بر بازتابنده ها شناخته شد و توصیه شد که با استفاده از بازتابنده های لرزه ای در زون بندی میدان تجدید نظر صورت گیرد.نتایج به دست آمده که راهنمایی برای اکتشاف و مدل سازی مخازن جدیدند نشان می دهند که اطلاعات دقیق رقومی و تصحیح شده ژئوفیزیکی و پتروفیزیکی تا چه حد در نزدیک کردن مدل به واقعیت تاثیر دارند.
ایران
بنگستان اهواز
تخلخل
لاگ
لرزه نگاشت مصنوعی
مخزن نفت
مدل سازی لرزه ای
2003
03
21
https://jesphys.ut.ac.ir/article_10829_577e3d6807ccdfdd94566d8a1122d0e9.pdf
فیزیک زمین و فضا
JESP
2538-371X
2538-371X
1382
29
1
اثرات نفوذ پذیری کشف ساحل بر بالا روی امواج و تنش اعمال شده به بستر
مجتبی
ذولجودی
عباسعلی علی اکبری
بیدختی
در این تحقیق اثر نفوذپذیری بستر ساحل بر بالا روی موج از ساحل و نیز شمای اویاری خطوط جریان و مسیر حرکت ذرات شاره درون بستر نفوذپذیری با استفاده از روش آزمایشگاهی بررسی شده است.آزمایش ها با استفاده از تابش امواج به ساحل مصنوعی نفوذپذیری در آزمایشکاهی هیدرولیک دریای مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزی انجام شده است همانطور که میدانیم خصوصیات کلی جریان به نوع ساختار(نفوذپذیری) بستر بستگی دارد بر حسب این ساختار سه پارامتر تنش برشی بستر پروفیل سرعت و مولفه سرعت های تراوشی نوسانی(W ) درون بستر تغییر می کنند.هنگامی که شاره در اثر افزایش هد به درون بستر نفوذ می کند در اصطلاح درون بستر مکش ایجاد می شود.دراین حالت خطوط جریان به بستر نزدیکتر می شود و متوسط سرعت در نزدیک بستر بیشتر و تنش روی بستر تا 3/5 برابر افزایش می یابد در اثر کاهش هد شاهر از درون بستر به بیرون تراوش می کند و در اصطلاح از درون بستر به سمت شاره جوشش ایجاد می شود در این حالت خطوط جریان از بستر دور می شود و متوسط سرعت در نزدیک بستر کاهش می یابد واز تنش روی بستر تا 70 درصد کاسته می شود.برای بررسی تاثیر ساختار (نفوذپذیری) ساحل روی بالا روی از 5 موج منظم در محدودی تیزی 0/015 تا 0/05 در آب عمیق استفاده شده است.میزان بالا روی امواج با استفاده از درپایه های ارتفاع سنج موج که به صورت مایل روی شیب ثابت (4:1 ) ساحل مصنوعی نصب شده بودند ثبت و اندازه گیری شده است.با استفاده از دوربین فیلمبرداری در زیر آب و درون بستر و با تزریق رنگ به درون بستر خطوط جریان و مسیر حرکت ذرات شاره در سه نفوذپذیری متفاوت رسم شده است.همچنین سرعت جریان درون بستر در دو نقطه نزدیک سطح بستر و عمق بستر محاسبه شده است.با معرفی سرعت تراوشی نسبی بدون بعد نشان داده شده است که در یک تناورب خاص با افزایش در حالت مکش مقدار تنش وارد بر بستر افزایش و با افزایش سرعت نسبی در حالت جوشش مقدار تنش وارد بر بستر کاهش می یابد.
امواج
بالاروی موج
تنش بستر
نفوذپذیری
2003
03
21
https://jesphys.ut.ac.ir/article_10830_b8770ee54e0948f1e165a1c628e492fe.pdf
فیزیک زمین و فضا
JESP
2538-371X
2538-371X
1382
29
1
همرفت پخش دوگانه و وارونگی دما در آب های خلیج فارس و دریای عمان
عباسعلى على اکبری
بیدختی
زهرا صباغ
کاشانی
مناطق افیانوسی ذاتأ دارای همرفت پخش دو گانه هستند به دلیل اینکه در اعماق مختلف آب ها اختلاف شوری و دما وجود دارد. همچنین قسمت وسیعی از اقیانوس های دنیا دارای وارو نگی دما (افزایش دما با عمق) هستند.وارو نگی دما باویژگی های متنوع (ضخامت- شدت- پایداری) در افیانوس مشخص می شود پایداری هبدروسناتیکی آن ار اهمیت خاصی برخوردار است.
با بررسی نیمرخ های متعدد در نقاط مختلف آب های خلیج فارس و دریای عمان به مناطقی برخورد می کنیم که دارای ساختار وارونگی دماست. این بررسی نشان می دهد که وارونگی دما در خلیح فارس در زمستان و در نواحی جبهه ای و به طور متوسط در عمق 40 متری خلیج فارس اتفاق می افتد. ولی در دریای عمان در دو فصل وارونگی دما، در عمق 450 متری مشاهده می شود. تفاوت پایداری در لایه وار نگی در هر دو خلیج فارس و دریای عمان به سبب تفاو ت فرایندهای منفاو ت در این دو است. در دریای عمان هر دو فرایند همرفت یخش دو گانه شامل رژیم انگشتی و رزیم بخشی در ایجاد وارونگی دما و شوری نقش متعارف را دارد. در حالی که در خلبج فارس گرادیان های قائم ترموهالاین تنها در مرز مشترک پخشی پدیده لایه ای را تأیید می کندو شدت وارونگی در خلیج فارس بیشتر از عمان است.
معمولا از رابطه T+b?s=a? برای مطالعه وارونگی دما در نواحی مختلف اقیانوسی استفاده می شود. (فدورف‘ 1978) با توجه به ایستگاههای مختلف در خلیج فارس و دریای عمان ضریب?و b به ترتیب برای این دو 92/0‘34/0 و 37/0 ‘ 04/0به دست می آید . ضریب همبستگی T ? و S? در وارونگی دمای خلیج فارس به سبب سازوکار تشکیل اختلاط قائم آنها است . این مطالعه نشان می دهد که در دریای عمان دمای بیشینه با عمق شوری بیشینه منطبق است ولی در خلیج فارس این تطابق کمتر است.
(FT)
FT= 5.5 10-6m Cs -1(22w/m2) Rp> 0.5
FT= 5.5 10-7m Cs -1(22w/m2) 0.1< Rp
رژیم لایه ای
وارونگی دما در خلیج فارس و دریای عمان
یخش همرفت دوگانه
2003
03
21
https://jesphys.ut.ac.ir/article_10831_3402fa37d93d0735907262a3a6af5fa3.pdf
فیزیک زمین و فضا
JESP
2538-371X
2538-371X
1382
29
1
تضعیف امواج ریلی در حوزهء زمان- مقیاس
رضا
گودرزی
حمیدرضاسیاهکوهی.
ا!واج ریلی
حوزه مقیالس- زمان
ضرایب تبدیل موجک
2003
03
21
https://jesphys.ut.ac.ir/article_10832_8158c4467c031f80f59569d08e21f6cf.pdf
فیزیک زمین و فضا
JESP
2538-371X
2538-371X
1382
29
1
مشکل وارونگی سرعت و لایه نازک در برداشت های لرزه ای شکست مرزی و روش های حل آنها
بهروز موسی
پور
حمیدرضا
سیاهکوهی
علی
مرادزاده
در یک مدل زمین چند لایه ای وقتی که ضخامت لایه ای از حد نظری کو چک تر باشد‘ سیگنال های شکست مرزی از آن لایه به عنوان اولین رسید ثبت نخواهند شد. و لایه پنهان خواهد ماند. این پدیده به نام زون کور شناخته می شود. اگر در مدل زمین چند لایه ‘ سرعت در لایه ای کمتر از سرعت بالایی و پایینی باشد‘ هیچ نوع رسید شکست مرزی از آن لایه به سطح زمین نخواهد آمد‘ چنین حالتی را پدیده وارونگی سرعت می نامند و لایه ای که این پدیده در آن رخ خواهد داد. در این بررسی نشان داده می شود که از رسیدهای تأخیری مانند بازتاب فوق بحرانی برای تشخیص و تعیین پارامترهای زون کور می توان استفاده کرد. همچنین نشان داده می شودکه درصورت وجود ناهمواریهایی در سطح شکنا‘ و با تعیین فاصله افقی بین اثرات این ناهمواریها روی منحنی زمان - مسافت می توان وجود یا نبود لایه مخفی را تشخیص داده و پارامترهای آن را محاسبه کرد.
بازتاب فوق بحرانی
برداشت های شکست مرزی
دورافت آنومالی
زون کور
لایه مخفی
وارونگی سرعت
2003
03
21
https://jesphys.ut.ac.ir/article_10833_aef6a77ce17a8f05a6cd7b8f992ded4f.pdf
فیزیک زمین و فضا
JESP
2538-371X
2538-371X
1382
29
1
آغازگری مدل بسیط فشارورد منطقهای به روش مُد بهنجار
علیرضا
محب الحجه
محمد
مرادی
برای مدل بسیط فشارورد الگوریتمهای آغازگری به روش مُد بهنجار از مرتبههای اول و دوم فرمولبندی میشود. الگوریتمهای آغازگری روی مدلی منطقهای با طرحوارهای اویلری که آنزتروفی پتانسیلی را پایسته نگاه میدارد، در تفکیکهای فضایی متفاوت روی دادههای واقعیتر از 500 هکتوپاسکال به کار بسته میشود. چنانچه میدان تاوایی پتانسیلی خطی شده qℓ که در آغازگری مُد بهنجار دست نخورده میماند، فقط با استفاده از میدان ارتفاع ژئوپتانسیلی اولیه Z ساخته و باد زمینگرد متناظر با Z برای شرایط مرزی در فرایند آغازگری استفاده شود، آغازگری حساسیت نامطلوبی به تفکیک فضایی نشان میدهد. اما اگر میدان qℓ از روی توزیع میدانهای Z و تاوایی نسبی ζ میدان باد اولیه تعیین و باد زمینگرد متناظر با qℓ حاصل برای شرایط مرزی استفاده شود‘ نتایج سازگاری در تفکیکهای فضایی متفاوت به دست میآید. در بررسی کیفی نتایج آغازگریهای مرتبه اول و دوم را به سختی میتوان تمیز داد . اما بررسی کمی روی نُرم انحراف از توازنهای مرتبه اول و دوم در ضمن انتگرالگیریهای 48 ساعته نشان از برتری آغازگری مرتبه دوم به ویژه در 24 ساعت اول انتگرالگیری دارد.
آغازگری‘ مُد بهنجار‘ توازن‘ بسیط فشارورد
2003
09
23
69
81
https://jesphys.ut.ac.ir/article_72512_5b79f09609b5c59c4fd4501785c93341.pdf
فیزیک زمین و فضا
JESP
2538-371X
2538-371X
1382
29
1
کشال کوهستان و تنظیم به حالت تعادل:مطالعه عددی
مجید مرزعه
فراهانی
رونشنگ
وو
برای مطالعه اثرات کوهستان بر هوای اطراف و بالای آن تعدادی آزمایش عددی صورت گرفت.تمرکز اصلی آزمایش های بیشتر بررسی نقش ناهماری ها در پدیده تنظیم جو پایدار است.براساس نتایج بدست آمده از آزمایش های انجام دشه موارد زبر قابل ملاحظه و شایان ذکراست.
در فرایند تنظیم زمینگرد که به لحاظ نظریه های قبلی سرانجام منجر به ایجاد حالت تعادل زمینگرد می شود در اینجا حالت نهایی جو مورد مطالعه دارای تعادل زمینگرد نیست.این نتیجه در واقع تاییدی عملی بر نظریه اخیر در این ارتباط است که بیان می دارد فرایند تنظیم لزوما منجر به ایجاد تعادل زمینگرد نمی شود.برای آگاهی مبنای نظری این نظریه می توانید به مراجع ذکر شده در متن مراجعه نمایید همچنین مشاهده شد ارتفاع ناهمواری نقشی اساسی در دوره زمانی تنظیم دارد.جو ناپایدار با وجود کوهستان های با ارتفاع بیشتر به مدت زمان بیشتری نیاز دارد تا به تعادل نهایی برسد.
پیش بینی تشکیل جبهه از نتایج مطالعات نظری در زمینه تنظیم زمینگرد است.این پیش بینی در حیطه میان مقیاس جو صادق است و روابط به کاربرده شد.در معادلات مصالعات نظری شامل جملات معرق جو در مقیاس میانه اند.در مطالعه حاضر با ملحوظ نمودن ناهمواری در سطح زمین جبهه کلاسیک پیش بینی شده در فرایند تنظیم زمینگرد مشاهده نشد.بر عکس هنگام حذف اثر کوهستان این پدیده مشاهده می شود.البته در یکی از آزمایش های انجام شده الگویی مشابه اگلوی جبهه کلاسیک اما با طول و عرض کوچک تر مشاهده می شود.
نسبت انرژی جنبشی به انرژی پتانسیل آزاد شده در دوره تنظیم برای دو حالت محاسبه انرژی جنبشی بر اساس سرعت های باد واقعی (به دست آمده از اجرای مدل) و حالت استفاده از باد زمینگرد(محاسباتی با استفاده از ارتفاع ژئوپتانسیل به دست آمده از اجرای مدل) به ترتیب بزرگ تر و کوچک تر از مقدار پیش بینی شده در مطالعات نظری اند.
ارتباط بین عدد فرود و مقدار کشال در جو بسیار پیچیده تر از آن چیزی است که در مراجع موجود است.به طور مشخص برای عدد فرود در محدوده 0/1 تا 1 منحنی کشال دارای نقطه اوجی است که قبلا پیش بینی نشده است.
علاوه بر سه مورد اشاره شده توسط اسمیت پدیده شاخه شاخه شدن وامواج گرانی لختی متتشره شده در راستای قائم به عنوان دو منبع اصلی دیگر برای تحولات کشال مشاهده می شود.
انرژتیک تنظیم
تنظیم
جبهه
کشال کوهستنی
2003
03
21
https://jesphys.ut.ac.ir/article_10834_badd2a8a2c6b2ed668ff8081266b9247.pdf
فیزیک زمین و فضا
JESP
2538-371X
2538-371X
1382
29
1
تحلیل زمین لرزه سال 1990 فورک(داراب) در جنوب ایران
محمدرضا
قیطانچی
زمین لرزه فورک در چین خوردگی های زاگرس و در فاصله 130 کیلومتری شهر داراب در استان فارس به وقوع پیوست و باعث تخریب گسترده و لی تلفات جانی به نسبت کمی گردید.از مشاهدات صحرایی و توزیع پس لرزه ها امتداد شمال غرب-جنوب شرق برای گسل مسبب و سازو کاری از نوع معکوس با مولفه کوچکی امتداد لغز تخمین زده می شود.پس لرزه های ثبت شده توسط شبکه لرزه نگاری محلی نشان می دهند که طول گسلش حدود 40 کیلومتر و عمق آن حدود 30 کیلومتر گسترش داشته اند.اغلب پس لرزه ها در عمق 10 الی 20 کیلومتری رخ داده اند و توزیع پراکنده ای دارند که بیانگر پیچیدگی گسلش است.افت تنش متوسط حدود 25 بار و جابجایی متوسط حدود 25 سانتی متر تخمین زده می شود.
زلزله فورک یکی از نادرترین حادثه ها:با بزرگی بالا 6 در ناحیه زاگرس است.لذا خصوصیات حرکت زمین به هنگام این زمینلرزه باید برای طراحی سازه های منطقه آسیب دیده مورد توجه قرار گیرد.
پارامترهای چشمه
زمین لرزه فورک(داراب)
سازوکار زمین لرزه
فعالیت پسلرزه ها
گسله های فعال
لرزه خیزی و لرزه زمینساخت زاگرس
2003
03
21
https://jesphys.ut.ac.ir/article_10835_1cc0ef676b3b01c1965e9dccbac00001.pdf