موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهرانفیزیک زمین و فضا2538-371X30220040621-مطالعهء چرخندزایی در پشت به باد کوه های آلپ و اثر آن بر آب و هوای خاورمیانه برای دورهء یک ساله10819FAفر هنگ احمدىگیوىیونس نجیبیفرJournal Article19700101در این مقاله، تشکیل و رفتار چرخندهای لی واقع در کوه های آلپ در دورهء یک ساله (سال 2002میلادی)، تاثیر احتمالی آن ها در آب و هوأی خا ورمیانه و ایران در دوره های مختلف سرد، گرم ومعتدل سال مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این کار، از نقشه های همدیدی ترازهای مختلف موجود در سازمان هواشناسی کشور در دورهء یاد شده و نیزاز داده های مرکز اروپایی پیش بینی میان مدت هوا (ecmwf) برای بررسی های همدیدی و دینامیکی استفاده شده است. با محاسبة ضخامت لایهء بین 500- 1000 هکتوپاسکال و تاوایی نسبی در سطح 500 هکتوپاسکال سعی در مطالعهء کژفشاری سطوح زیرین، فرارفت تاوایی نسبی در سطوح فوقانی شده است.
نتایج نشان می دهد که رفتار چرخندهای لی در فصل های مختلف سال متفاوت است و تعداد چرخندهای وا قع در خلیج جنوا (ضعیف وقوی) در فصل سرد سال به طور قابل توجهی بیشتر از فصل گرم سال است. چرخندهای مربوط به ماه های سرد، بیشتر آب و هوای ایران را تحت تاثیر قرار می دهند و به نظر می رسد بخشی از بارش های برف سنگین، به ویژه در شمال غرب ایران، در سال مطالعه شده ناشی از چرخندهای لی این دوره بوده است. این در حالی است که چرخندهای دورهء گرم به علت حرکت در عرض های بالاتر تاثیر چندانی روی ایران ندارند. با وجود این شدت چرخندهای دورهء گرم تقریبا دو برابر چرخندهای دورهء سرد بوده الست. در دورهء معتدل نیز چرخندهایی که تحت تاثیر دریای سیاه قرار می گیرند، می توانند در آب و هوای ایران مؤثر باشند.موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهرانفیزیک زمین و فضا2538-371X30220040621-بررسی اثر تصحیح برون راند شیب در پردازش داده های لرزه نگاری سه بعدی10820FAمهدىمرادىمجید نبىبیدهندىJournal Article19700101In this article the definitions and the basic mathematics of the 3D DM0 are explained. Also the effect of Kirchhoff integral 3D DM0 method is considered on the Gorgan real 3D seismic reflection data. To achieve this goal, some seismic sections of 3D stacked data plus some velocity spectra on some points are prepared after required preprocessing of the data.
After 3D DM0 corrections, the seismic sections are prepared on the same lines, and also velocity spectra are prepared on the same points. Comparing the sections before and after DM0 correction, the effect of the 3D-DM0 process will be revealed. The results have shown that the quality of the processed data has significantly improved by the 3D-DMO Kirchhoff integral method, and the process cannot be eliminated from the processing sequence.
The dip angles of the layers are between 0 to 50 degrees in the Gorgan area where the data are collected. The work is implemented by using PROMAX 7.1 software on IBM-590 system.در این مقاله تعاریف، اصول ریاضی تصحیح برون راند شیب در لرزه نگاری سه بعدی، اثر تصحیع برون راند شیب به روش انتگرال گیری روی داده های سه بعدی گرگان ارائه و بررسی می شود. برای اعمال فرایند برون راند شیب به داده ها، ابتدا لازم است مراحلی از پردازش روی آن ها انجام شود. پس ازآماده سازی داده ها برای تصحح برون راند شیب، مقاطعی در مکان های معینی تهیه کرده و پس از تصحیح برون راند شیب روی داده ها، یک بار دیگر در همان نقاط همان مقاطع را به منظور بررسی اثر فرایند، تهیه نموده ایم. از مقایسه مقاطع قبل وبعد از تصحیع برون راند شیب، می توان اثر این فرایند را روی داده های واقعی بررسی کرد. این تحقیق نشان می دهد که بهبود کیفیت داده ها پس از اعمال برون راند شیب قابل ملاحظه است و نمی توان از آن صرف نظر کرد. شیب لایه های زیرزمینی در منطقه گرگان که از آن برداشت لرزه نگاری سه بعدی صورت گرفته، بین0 تا 50 درجه متغیر است. مراحل کار با استفاده از نرم افزارپروماکس نسخه 7.1 روی دستگاه IBM-590صورت گرفته است.موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهرانفیزیک زمین و فضا2538-371X30220040621-اکتشاف ذخایر زمین گرمایی در منطقهء خوی با استفاده از روش مگنتوتلوریک10821FAمصطفى نقىزادهناصر حسین زادهگویاJournal Article19700101We have used magnetotelluric equipment to investigate the possibility of an existing geothermal reservoir in an area close to the city of Khoy located in the north-west of Iran. Data of 60 stations were collected in this area of about 30 square kilometers. To perform the data processing procedure, we used a computer program called PROCMT, and for in interpretation of available data a computer program called GEOTOOLS was used.
We recognized an east- west trend for the observed anomalies in this area. In two dimensional modeling of north- south profiles using rapid relaxation inversion (RRI) on TE and TM, low resistivity anomalies were found at a depth of 500 to 2000 meters.در این مقاله نتایج بررسی امکان تشخیص ذخایر زمین گرمایی شمال غرب ایران با روش اکتشافی مگنتوتلوریکMT آورده شده الست. این پژوهش روی داده های 60 ایستگاهMT در منطقه ای به وسعت 30 کیلومتر مربع واقع در نزدیکی شهرستان خوی صورت گرفت و برای تجزیه و تحلیل و در نهایت تفسیر داده های به دست آمده از مدل های های دوبعدی استفاده شد. عملیات پردازش داده ها با نرم افزارPROCMTو تفسیر داده ها به کمک نرم افزار GEOTOOLS صورت گرفت. پس از تحلیل داده هایMT امتداد لایه های منطقه مورد مطالعه شرقی- غربی تشخیص داده شدو در ادامه در راستای پرو فیل های شمالی- جنوبی با مدل سازی های دوبعدی وارونه به روش،وارونه سازی واهلشی سریع (RRI) برای دومد قطبیدگی (پلاریزاسیون) TEوTMآنومالی های کم مقاومت در اعماق 500 تا 2000 متری تشخیص داده شدند.موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهرانفیزیک زمین و فضا2538-371X30220040621-برآورد قدرت انفجارهای هسته ای سمیپالاتینسک با استفاده از فازLg10822FAغلامرضارستگارموحدعبدالرحیمجواهریاناحمدسدیدخوىJournal Article19700101Lg phase is a regional phase and short period guided wave composed mainly of a sequence of multiple reflected post critical S-waves trapped in the crustal wave guide. Lg phase also can be described as superposition of a higher mode of Love and Rayleigh waves. The mechanisms proposed to explain the excitation of Lg phase by explosions are: shear waves generated by inhomogeneity near the source, scattering effects that transfer P-wave or surface wave (Rg) energy into Lg, S-wave energy generated by spall which is an efficient source of Lg, nongeometrical S phase and P-wave converted S-wave trapped in the crustal wave guide. Lg phase is one of the main phases produced by an underground nuclear explosion even with low yield. This phase has a sharp beginning with high amplitude in the short period seismograms in regional distances. The group velocity of Lg phase is about 3.5 kmls. Lg phase is a proper phase for yield estimation of underground nuclear explosions because of having a symmetric and radial pattern, lack of high attenuation and less scattering of mb(Lg) compared with the magnitude derived from other phases.
In this paper, 16 underground nuclear explosions at Semipalaninsk Test Site (STS, in east Kazakhstan) recorded by SRO, Mashhad, have been investigated. The yields of these explosions were announced by Stevens and Murphy (2001). Maximum peak to peak amplitude for periods of 1 to 1.5 seconds was read in the group velocity window of 3.2 to 3.6 km/s as the amplitude of Lg phase. Then mb(Lg) was determined by using the formula presented by Nuttli (1986a). The relationship between computed mb(Lg) and announced yield (Y in kt TNT) of 16 explosions of STS was derived as mb(Lg) = 0.564 log(Y) + 4.863. This relationship is recommended for yield estimation of STS nuclear explosions from SRO, Mashhad.فازLG که فازی ناحیه ای است، به منزلهء امواج برشی به دام افتاده در هدایت گر موج پوسته ای یا در حکم برهم نهی مدهای بالای امواج سحی ریلی و لاو در نظر گرفته می شود. سازو کارهای ایجاد فازها در انفجارهای هسته ای عبارت اند از: تولید امواج برشی به واسطه ایجاد ناهمگنی در محیط اطراف انفجار،پدیدهء پراکندگی امواج PوRg.و تبدیل أن ها به امواج برشی، پدیدهءspall، فاز غیر هندسی s* و فازpsکه امواج برشی حاصل با به دام افتادن در پوسته باعث ایجاد فازlg می شوند. فازlg یکی از فازهای عمدهء حاصل از انفجارهای هسته ای زیرزمینی حتی با قدرت کم است که در لرزه نگاشت های دورهء کوتاه در فواصل محلی، با دامنهء آغازین بزرگ، دارای شروعی واضح است. سرعت گروه فازlgدرحدود 3/5کیلومتر بر ثانیه است. فازlg به علت داشتن الگوی تشعشعی همگن، متقارن، تضعیف نشدن زیاد در مسیر انتشار، پراکندگی کم تر بزرگی حاصل از این فاز در مقایسه با بزرگی حاصل از فازهای دیگر یک فاز مناسب برای برآورد قدرت انفجارهای هسته ای زیر زمینی محسوب می شود. در این مطالعه 16 انفجار هسته ای شرق قزاقستان که در منطقهء سمیپالالتینسک انجام شده و توسط ایستگاه لرزه نگاری sro مشهدوابسته به مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران ثبت شده، مورد بررسی قرار گرفته و قدرت برآورد شده است. بیشینهء دامنهpeak-to-peak برای دو ره های 1 تا 1/5 ثانیه در داخل پنجرهء سرعت گروه2/3 تا6/3 کیلومتر بر ثانیه در نقش دامنهء فازlg قرائت شد. بعد با توجه به رابطهء ناتلی (1986 a) بزرگی حاصل از این فاز به دست آمد. رابطهmb(lg)=.564 log(y)+4.863 بین بزرگی فازlg محاسبه شده وقدرت گزارش شده (y بر حسب کیلوتن (TNTبه منظور برآورد قدرت انفجارهای هسته ای شرق قزاقستان که ایستگاه لرزه نگاریSROمشهد آن را ثبت کرده است، تعیین شد.موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهرانفیزیک زمین و فضا2538-371X30220040621-بررسی و مقایسه کوچ های زمانی قبل و پس از برانبارش10823FAمجید نبىبیدهندىشادىقوامىمهدىمرادىJournal Article19700101Migration is a process that reconstructs an image of the earth’s reflecting structure from elastic wavefield energy recorded at the surface in seismic traces. In seismic imaging, conventional processing is concentrates on producing a stacked section from common mid point gathers and is followed by a poststack migration, while in a prestack migration, first the events are migrated one by one, then those are stacked and the energy the common reflection point gathers goes to the surface of the earth.
In this paper the effects of both post-and pre-stack time migration methods are compared by use of the Kirchhoff summation method on a seismic line in the central Iran area. The method of data collection is offend and the foldage is 48. The source of energy in acquisition is dynamite.
The work is implemented by using PROMAX 6.0 software on ULTRA SUN system.The results are as follows:
Continuity of reflectors will be improved after prestack migration. Velocity analysis after prestack migration is improved and provides a better harmony of the velocities. Because of the increasing of the reflector’s amplitudes continuity, some geology structures appeared after prestack migration.کوچ عملگری است که تصویر ساختارهای بازتاب شده زمین از انرژی موج الاستیکی را که به صورت تریس های لرزه ای ثبت شده است احیاو بازسازی می کند. در تصویرسازی لرزه ای، پردازش متداول چنین صورت می گیرد: ابتدا مقاطعی از برانبارش تریس های گروه های نقطه میاک مشترک تهیه، سپس عملگر کوچ روی این مقاطع اعمال می شود. این روش به کوچ پس از برانبارش موسوم است. در حالی که در کوچ قبل از برانبارش، ابتدا رخدادها یکی یکی کوچ داده و سپس برانبارش می شوند و انرژی گروه های بازتاب مشترک به سطح زمین منتقل می شوند. در این مقاله با استفاده از روش انتگرال گیری کیرشهف اثر تصحیحات کوچ به دو روش قبل و پس از برانبارش روی یک خط لرزه نگاری حوضه ایران مرکزی مورد بررسی قرار گرفته است. مراحل کار پردازش داده ها، با استفاده از نرم افزار پروماکس 6 روی سامانه او لتراسان 10 انجام شده است. در این تحقیق نتایج زیر حاصل شد: در کوچ قبل ازبرانبارش در مقایسه با کوچ پس از برانبارش کیفیت وپیوستگی بازتابنده ها بهبود خواهد یافت. بعد از کوچ قبل از برانبارش تحلیل سرعت، یکنواختی بهتری از برجستگی های سرعت را نشان می دهد. درخط لرزه نگاری مذکور پس از کوچ قبل از برانبارش، به علت افزایش پیوستگی دامنه بازتابنده ها، مجموعه ای از ساختمان های زمین شناسی مربوط به اعماق زیر ساختمان اصلی که در کوچ پس از برانبارش ظاهر نشده بودند، ظاهر شده اند.موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهرانفیزیک زمین و فضا2538-371X30220040621-نتایج اجرای عملیاتی. تحلیل عینی به روش کرسمن10824FAمجیدآزادی0000-0002-5991-9703فاطمه داورى عدالتپناهپرویزرضازادهابراهیممیرزایىغلامعلىوکیلىJournal Article19700101An attempt is made to implement the objective analysis of Cressmann for some fields including sea level pressure, temperature and geopotential height at standard levels in an operational framework. The work presented here is a part of a complete automatic system for decoding, quality control and analysis of meteorological maps. The results are compared with the subjectively analyzed maps and are in good agreement. It is shown that the output of a numerical weather prediction model with 2.5 and 5’ horizontal resolution as the background field and 1200 km and 2500 km as the radius of influence for the surface and upper air analysis respectively give the best results.در این مقاله تلاش می شود تا ضمن مرور کلی مفهوم تحلیل عینی وارائه فرمول بندی تحلیل عینی به روش کرسمن، نتایج مقدماتی اجرای عملیاتی آن برای چند حالت موردی با تحلیل ذهنی که در مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی کشور به انجام رسیده است، مقایسه شود. هم چنین تائیر تغییرات ضرایب تجربی و نیز گام های تکرار تصحیحات متوالی در خروجی تحلیل، بررسی، مقایسه می شود. این مطالعه برای چند مورد مربوط به نقشه های فشاری سطح زمین و نیز نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیلی تراز 500 هکتوپاسکال صورت گرفته است. تحلیل ها مربوط به ساعت 1200 به وقتGMTو داده های زمینه از نتایج یک کد عددی است که با تفکیک 5 درجه در افق گزارش شده است. نتایج نشان می دهد که برای تحلیل میدان فشار سطح دریا می توان از داده های درو ن یابی شده کدهای گرید با تفکیک 5/2 درجه به صورت میدان زمینه با 5 گام تکرارو شعاع مؤثر اولیه تقریبأ 10 برابر اندازه یک درجه طولی یا عرض جغرافیایی (1250 کیلومتر) استفاده کرد. هم چنین در تحلیل میدان ارتفاع ژئوپتانسیلی تراز 500 هکتوپاسکال داده های با تفکیک 5 درجه با 5 گام تکرار مناسب است. در این جا اندازه شعاع مؤثر اولیه تقریبأ 20 برابر یک درجه طول یا عرض جغرافیایی (2500 کیلومتر) فرض شده الست.موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهرانفیزیک زمین و فضا2538-371X30220040621-بررسی کارایی روش مهاجرت PSPC در پردازش داده های لرزه ای به دست آمده از محیط های دارای تغییرات جانبی سرعت10825FAمحمدعلىریاحىفرهادبازرگانىJournal Article19700101PSPC or split step Fourier migration is a method based on downward continuation of seismic wave field in frequency- space and frequency-wave number domains. Compared with the phase shift method, this method is a superior algorithm with the ability to handle lateral variations in the velocity field. Therefore, the method is a depth migration, which works in the post stack domain.
In this study, the ability, precision and validity of PSPC migration in the processing of real data sets with strong lateral velocity variations is verified.
In order to achieve this objective, the velocity section used by migration algorithms has been improved in different steps by the iterative method of residual move-out analysis through applying pre stack Kirchhoff time migration.
The improved velocity section was then used to apply pre stack Kirchhoff depth migration to original CMP gathers and PSPC migration to the stack section and the results were compared.در این مقاله، درستی، دقت عملکرد روش مهاجرت PSPC یا روش انتقال فاز تصحیح شده در پردازش داده های لرزه ای بازتابی در محیط هایی دارای
تغییرات نسبتأ شدید سرعت در راستای جانبی هستند، به منزلهء یک روش مهاجرت عمقی که درحوزه پس از بر انبارش عمل می کند، مورد مطالعه قرار
گرفت. به این منظور، مقطع سرعت لرزه ای مورد استفاده در انجام مهاجرت های عمقی در مراحل مختلف، با روش بازگشتی تحلیل برون راند باقی مانده
زمانی از طریق اعمال مهاجرت پیش برانبارش زمانی کیرشهف، ارتقاء داده شد. سپس از این مقطع سرعت ارتقاء یافته برای انجام مهاجرت هایPSDM کیرشهف وPSPCاستفاده شد، نتایج حاصل مورد مقایسه قرار گرفت.موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهرانفیزیک زمین و فضا2538-371X30220040621-بررسی ساختار چند جریان جستناک توفان های همرفتی تهران با استفاده از داده های سودار10826FAعباسعلى على اکبرىبیدختىندابیوکمحمد علىثقفىJournal Article19700101The structures of thunderstorm outflows are studied using surface and sodar data at the Geophysics Station. Distinctive
features associated with gust fronts are: a sudden drop in temperature (-. 3-8 °C), a sudden increase in wind speed (10- 20 m/s), wind shift, a pressure rise (- 2-3 mb), a humidity increment and rain.
In this study, characteristics of 10 outflow samples are determined using sodar and surface meteorology data. Horizontal winds, maximum wind speed, propagation speed of gust fronts are computed using surface data. The charts of horizontal velocity, vertical velocity, direction and turbulence flow of wind (uv, uw, vw) are considered when the sodar was recording data. Vertical structure of horizontal wind is layered before the arrival of gust front on surface. In horizontal wind profiles, there are two maxima. When the horizontal component of wind is maximum, its vertical component wind becomes minimum, which is predictable through considering of vertical structure of gust front by continuity.
Time variations of vertical component of wind speed show that Kelvin-Helmhotz instability is developed along the top of the gust front head near the surface. Estimated dimension of Kelvin-Helmholtz billows is about 10-20 km which appears to be larger than the ones observed by others. This may be due to the fact that these gust fronts occur over a sloping boundary.
Contours of vertical and horizontal components of flow velocity and its horizontal direction of gust fronts show that these gust fronts have similar shapes but vary in sizes. This analysis also shows that the outflow has a complex and multi frontal structure. Further observational work is required for more detailed analysis of the gust front in vertical and horizontal extends.جریان های جبهه ای جستناک ناشی از توفان های همرفتی‘ اغلب به صورت پر انرژی وکوتاه مدت اند. مشخصات این جریان ها عبارت اند از : کاهش دما (حدود 3 تا 8 درجه سلسیوس)موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهرانفیزیک زمین و فضا2538-371X30220040621-آشکارسازی آنومالی های سطحی با گرادیان نرمالیز شده دوبعدیداده های گرانی10827FAوحید ابراهیم زادهاردستانىJournal Article19700101The normalized full gradient (NFG) method defined by Berezkin (1967, 1973 and 1998) is already used for detecting reservoirs. We apply the method for delineating near-surface gravity anomalies. 2-D rectangular prisms with different coordinates are used as the synthetic models to be detected by the method. The NFG is also applied to real microgravity data to determine the place and depth of a subterranean water tunnel (ghanat).روش گرادیان کامل نرمالیز شده (NFG) که برزکین (1967-1973-1998) آن را ارائه کرده است، هم اکنون برای آشکارسازی مخازن نفتی مورد استفاده قرار می گیرد. ما این روش را در مورد ردیابی آنومالی های سطحی در کاربردهای مهندسی ژئوفیزیک نیز به کار برده ایم. ابتدا روش آشکارسازی مربع هایی در نقش مدل های مصنوعی با مختصات مختلف به کار رفته است. سپس در این روش (NFG) برای تعیین محل و عمق تونل آب (قنات) از داده های میکروگرانی استفاده شده است.