تعیین میزان ناهمسان گردی سرعت موج برشی در پوسته به روش تابع انتقال گیرنده لرزه ای (مطالعه موردی منطقه مشهد)

نویسنده

چکیده

دراین مقاله کارایی آنالیز تابع انتقال گیرنده لرزه ای ( Receiver Function Analysis))، نحوه پردازش سیگنال زمین لرزه های د ورلرز ثبت شده دریک، ایستگاه لرزه نگاری، مفهوم پدیده جداشدگی موج برشی (Shear Wave Splitting) درفاز تبدیلی P-to –S) PS) و استفاده از این پدیده به منظور تعیین میزان ناهمسان گردی سرعت موج ابرشی Shear Wave Velochty Anisotropy در لایه های پوسته زمین مورد بررسی قرار گرفته است. روش تعیین راستای مولفه سریع (Fast Wave) و مولفه کند (Slow Wave) موج برشی و ر وش های تعیین مقدار بزرگی ناهمسان گردی با استفاده از تابع انتقال گیرنده لرزه ای ارائه شده است. با ارائه چند نمونه توانایی این روش در بررسی ناهمسان گردی لایه های زمین ارزیابی شده است. بدین منظور هشت زمین لرزه دورلرز ثبت شده در ایستگاه لرزه نگاری MAIO ( مشهد - ایران) درطی سال های 1975 لغایت 1978برای بررسی انتخاب شده است. پژوهش های انجام شده نشان می دهد که پوسته و جبه بالایی در منطقه مشهد خواص ناهمسان گردی قابل توجهی دارد. راستای قطبیدگی اولین موج برشی (فاز تبدیلی Ps) برای یوسته در محدوده این ایستگاه دارای روند تقریبی شمال شرق- جنوب غرب می باشد. علاوه بر آن راستای ناهمسان گردی در عمق های مختلف جبه بالایی متفاوت است. این امر موید آن است که خواص فیزیکی سنگ ها و نوع کانی های تشکیل دهنده جمه بالایی این ناحیه با افزایش عمق تغییر می کند که ضرورت مطالعات بیشتر، استفاده از نگاشت های لرزه ای باند پهن را ایجاد می نما ید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

Teleseismic waveform modeling based on receiver function analysis is becoming a common method of examining crust and uppermost mantle structure. The purpose of this paper is to discuss and investigate the shear wave splitting and to calculate the orientation and degree of anisotropy using teleseismic P-waveform receiver functions. In addition to analytical calculations, the geological aspects of the anisotropic material within the crust and upper mantle are briefly discussed. Finally, the particle motion monitoring technique is applied to Ps converted phases that were recorded at the MAIO station. The result of this investigation would suggest N17°E orientation for the fast motion of shear wave in crustal structure of Mashhad (the center of Khorasan in the northeastern part of Iran) area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anisotropy
  • Cruta1 structure
  • Mashhad
  • Receiver function
  • Shear wave splitting