بررسی توزیع مکانی عمق لایه آمیخته جوّ شهری تهران با استفاده از شبیه سازی عددی در دو مطالعه موردی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فیزیک فضا، مؤسسۀ ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران

2 استاد، گروه فیزیک فضا، مؤسسۀ ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران

3 استادیار، گروه فیزیک فضا، مؤسسۀ ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران

چکیده

در مقاله حاضر، تغییرات مکانی ارتفاع لایه آمیخته جوّی شهر تهران در دو مطالعه موردی در فصل تابستان و زمستان با استفاده از مدل پیش‌بینی عددی WRF بررسی شده‌است. تغییرات محلی نیمرخ قائم دمای پتانسیلی و نسبت آمیختگی بخار آب در پنج نقطه مختلف از حوزه چهارم مدل که شامل نقاط شهری و ارتفاعات شمالی تهران هستند، همچنین تأثیر عوامل سطحی نظیر ارتفاع زمین، دما و رطوبت نسبی دومتری و شار گرمایی سطحی بر ارتفاع لایه‌مرزی مطالعه شده‌است.
نتایج بیان‌گر وابستگی قابل توجه میان ویژگی‌های سطحی و ارتفاع لایه‌مرزی هستند. شبیه‌سازی نیمرخ قائم دمای پتانسیلی و نسبت آمیختگی، بیشینه ارتفاع لایه‌مرزی را در بخش‌های مرکزی منطقه شهری تهران نشان می‌دهد؛ یکی از دلایل احتمالی آن بیشتر بودن اثر جزیره گرمایی در بخش‌های مرکزی تهران می‌تواند باشد. از سوی دیگر، در ارتفاعات شمالی شهر به دلیل جریان‌های ناشی از ناهمواری‌های سطحی و همچنین فرارفت دمای پتانسیلی تغییرات زیادی برای این کمیت در تابستان مشاهده می‌شود. به طوری‌که اختلاف بین کمینه و بیشینه ارتفاع لایه‌مرزی برای تابستان در حدود 1700 متر و برای زمستان در حدود 1000 متر است. بیشینه مقدار ارتفاع لایه‌مرزی تابستان در حدود 2400 متر و در بخش‌های مرکزی تهران و برای زمستان در حدود 1200 متر و در بخش‌های غربی و مرکزی تهران است. بر اساس نتایج، ارتفاع سطح زمین، دما و رطوبت نسبی دومتری در هر دو فصل، فرارفت دمای پتانسیلی در فصل تابستان و شار گرمایی سطحی در فصل زمستان، نقش مؤثری در تغییرات مکانی ارتفاع لایه‌مرزی دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Spatial distribution of the atmospheric mixed-layer depth over Tehran using numerical simulations: Two case studies

نویسندگان [English]

  • fatemeh komasi 1
  • Abbasali Aliakbari-Bidokhti 2
  • Samaneh Sabetghadam 3
1 M.Sc. Student, Department of Space Physics, Institute of Geophysics, University of Tehran, Iran
2 Professor, Department of Space Physics, Institute of Geophysics, University of Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Space Physics, Institute of Geophysics, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

The atmospheric boundary layer (ABL) is the lowest part of the atmosphere and it plays an important role in the assessment of air quality, transport process in the lower troposphere and climate change. The thickness of ABL varies in time and space. The Atmospheric boundary layer over an urban area with complex horizontal topography horizontally can be highly non-homogeneous. Daytime ABL, known as mixed layer (ML) can be affected by sloped surfaces and urban roughness therefore it assumes a complex structure, contrary to what happens over a flat terrain. In a non-homogeneous ML, not only turbulent convection is important, but also advection and venting to the free atmosphere is important. Such advections are mainly caused by the sloped surfaces and valley circulations in mountainous areas as that of the north of Tehran. Convection and advection by mountain forcing in the boundary layer can be important for the air pollution problem and even transport processes around cities as for the Tehran urban area.
In this paper the structure of ML over the urban area of Tehran and its surroundings, has been studied using numerical simulations. The simulations have been done with WRF (Weather Research and Forecast) model with four nested, one way grids. The simulations of the finest inner grid with horizontal resolution of 1.33 km and varied vertical grids (typically 70 m near the surface to 600 m in the free atmosphere), with two boundary layer schemes, namely YSU (Yonsei University) and MYJ (Mellor Yamada Janjic) which are non-local and local respectively, are here presented. Radiosonde measurements as well as surface meteorological data at the Mehrabad synoptic station are used to evaluate the performance of the boundary layer schemes. Comparison of surface and boundary layer observations with WRF simulations show that the YSU scheme, which is a nonlocal closure scheme, gives more realistic results. In any case, both schemes gives cooler and more moist boundary layers than observations, as also have been observed in other studies.
The ML height over the area varies and depends on surface parameters as surface elevation, 2m temperature and humidity and surface heat fluxes. Potential temperature advection affects the boundary layer height over slopes, especially in summer season. Cold advection of potential temperature caused by the up-slope stream, decreases instability of air near the surface and thus lowers the ABL height. ML height, derived from the simulated potential temperature and moisture profiles over the city, shows a maximum value near the center of the area and a minimum value near the mountain tops. Results also show that in areas where vertical wind speed and moisture have relatively high values, the potential temperature and water vapor mixing ratio profiles do not show the same values for boundary layer height. Typical ML heights for the summer and winter days are respectively 2400 and 1200 for the central part of the city. Maximum ML height variations over the area for summer and winter times are about 1700 m and 1000 m respectively. The main determining parameter in ML height spatial variations is surface heat flux for winter, while the thermal advection is more important in summer days.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mixed layer
  • Urban area
  • WRF
  • Tehran
احمدی گیوی، ف.، ثابت قدم، س. و بیدختی، ع. ع.، 1388، بررسی نوسانی عمق لایه آمیخته جوّ شهری تهران با استفاده از مدل MM5 و عوامل مؤثر در آن، م. فیزیک زمین و فضا، 2، 105-117.
کماسی، ف.، بیدختی، ع. ع. و ثابت قدم، س.، 1395، ارزیابی طرحواره‌های لایۀ مرزی مختلف در مدل WRF (مطالعه موردی: تهران)، کنفرانس ژئوفیزیک ایران.
Bader, D. C., McKee, T. B. and Tripoli, G. J., 1987, Mesoscale Boundary Layer Evolution over Complex Terrain. Part I. Numerical Simulation of the Diurnal Cycle. Journal of the atmospheric sciences, 44(19), pp. 2823-2839.
De Wekker, S. F. and Kossmann, M., 2015, Convective boundary layer heights over mountainous terrain—a review of concepts. Frontiers in Earth Science, 3, p.77.
Garratt, J. R., 1992, The atmospheric boundary layer, Cambridge atmospheric and space science series. Cambridge University Press, Cambridge, 416, p.444.
Hu, X. M., Nielsen-Gammon, J. W. and Zhang, F., 2010, Evaluation of three planetary boundary layer schemes in the WRF model. Journal of Applied Meteorology and Climatology, 49(9), pp.1831-1844.
Janjić, Z. I., 1996, The surface layer in the NCEP Eta model, paper presented at 11th Conference on Numerical Weather Prediction. Am. Meteorol. Soc., Norfolk, Va.
Kossmann, M., Vögtlin, R., Corsmeier, U., Vogel, B., Fiedler, F., Binder, H. J., Kalthoff, N. and Beyrich, F., 1998, Aspects of the convective boundary layer structure over complex terrain. Atmospheric Environment, 32(7), pp.1323-1348.
Prandtl, L., 1942 Fuhrer durch die Stromungslehre. 373—375, Vieweg & Sohn, Braunschweig.
Schroeder, M. J. and Buck, C. C., 1970, Fire weather: a guide for application of meteorological information to forest fire control operations.
Stull, R. B., 1988, An introduction to boundary layer meteorology Vol. 13. Springer Science & Business Media.
Stull, R. B., 2000, Meteorology for scientists and engineers: a technical companion book with Ahrens' Meteorology Today. Brooks/Cole.
Whiteman, C. D., 1982, Breakup of temperature inversions in deep mountain valleys: Part I. Observations. Journal of Applied Meteorology, 21(3), pp. 270-289.
Zhang, D. and Anthes, R. A., 1982, A high-resolution model of the planetary boundary layer-sensitivity tests and comparisons with SESAME-79 data.Journal of Applied Meteorology, 21(11), pp.1594-1609.
Zhang, Y., Seidel, D. J. and Zhang, S., 2013, Trends in planetary boundary layer height over Europe. Journal of Climate, 26(24), pp. 10071-10076.