Meteorological aircraft icing in two case studies, (Tehran-Mehrabad Airport)

به‌منظور تعیین آستانه‌‌های عددی برخی از مهم‌ترین شاخص‌های شناسایی و پیش‌بینی‌‌ یخ‌زدگی هواپیما، دو بررسی موردی در فرودگاه مهرآباد و در فصل زمستان صورت گرفته است. مورد اول مربوط به تاریخ 2ژانویه 2008 است که یخ‌زدگی موتور، منجر به آتش‌‌سوزی و فرود اضطراری هواپیما در فرودگاه مهرآباد تهران شده است. بررسی دوم نیز مربوط به تاریخ 6 ژانویه 2008 است که سامانه پُرفشار سرد سیبری در نوار شمالی کشور مستقر شد و بارش مداوم برف و سرمای بسیار شدید بخش‌های شمالی کشور را در بر گرفت. در بررسی دوم اگرچه به‌‌سبب لغو شدن همة پروازها از/ به فرودگاه مهرآباد، گزارش یخ‌زدگی موجود نیست اما از آنجا که فعالیت سامانه پیش‌‌گفته قابل‌‌ملاحظه بود، در تعیین و مقایسه شاخص‌ها، مورد مناسبی به نظر می‌‌آید. در این تحقیق علاوه بر عرضة الگو‌‌های بزرگ‌مقیاس جوّی در بررسی‌های یاد شده، برخی از خروجی‌‌های مرتبط با یخ‌زدگی یک مدل منطقه‌‌ای پیش‌بینی‌‌ عددی وضع هوا (MM5) شامل دما، رطوبت نسبی، سرعت قائم و محتوای آب مایع بررسی و استانه عددی این خروجی‌‌ها در منطقه تهران با مقادیر استانه‌‌ای شاخص‌های یادشده در دیگر تحقیقات مقایسه شده است. همچنین شاخص‌های ناپایداری از جمله
LI ، KI ، SI، TT ، SWEAT ،CAPE و CIN و همچنین تفاضل نقطه شبنم (دیفیسیت) تعیین و بررسی شده‌‌اند. مهم‌ترین نتایج این تحقیق نشان می‌‌دهد که الگوهای بزرگ‌مقیاس قادرند شرایط رخداد یخ‌زدگی را به صورت کیفی نمایش دهند. خروجی‌‌های دما، رطوبت نسبی و سرعت قائم مدل پیش‌بینی‌‌ عددی MM5 با نتایج مشاهدات و برخی تحقیقات دیگر در این باره هم‌‌خوانی مناسبی نشان می‌‌دهند و آستانه‌‌های مقادیر عددی آنها با آستانه‌‌های به‌‌دست آمده در دیگر تحقیقات کم‌‌و‌بیش هماهنگ است و اختلاف‌‌های جزئی احتمالا ممکن است به علت شرایط توپوگرافی در مدل منطقه‌‌ای روی داده باشد که البته این امر نیاز به بررسی بیشتری در شرایط مرزی مدل نیز دارد. بااین‌حال مقادیر عددی محتوای آب مایع با آستانه‌‌های موجود هم‌‌خوان نیستند و تحقیقات و بررسی‌‌های بیشتری را در این زمینه می‌‌طلبد. شاخص‌‌های ناپایداری نیز در هر دو مورد مقادیر عددی قابل‌‌توجهی را نشان نمی‌‌دهند که البته علت آن وجود ابرهای پوشنی به‌نسبت کم‌‌عمق در تحقیقات یادشده پیش‌بینی‌‌ مقادیر عددی کوچک آنها دور از انتظار نیست. مقادیر عددی به‌‌دست آمده دراین بررسی نشان می‌‌ده‌دکه تفاضل نقطه شبنم کمتر ازC° 3 ، دمای بین C°10- تا صفر، سرعت قائم صعودی با بزرگی 2/0- ، رطوبت نسبی بیش از %70 در تراز 700 هکتوپاسکال، براساس خروجی‌‌های مدل منطقه‌‌ای MM5 ، با مقادیر آستانه‌‌ای تحقیقات دیگر، می‌‌توانند درحکم شاخص‌های عددی مناسبی در حدس‌‌های اولیه برای یخ‌زدگی هواپیما در ایستگاه مهرآباد تهران مورد استفاده قرار گیرند.