پیشنهادی برای محاسبة مستقیم تانسور کرنش از راه تغییرات طول‌ها و زاویه‌ها بررسی موردی: محاسبة تغییر شکل شبکة ژئودینامیک کشور

نویسندگان

چکیده

در این مقاله روشی جدید برای محاسبة تانسور کرنش بدون استفاده از گرادیان زاویه‌های جابه‌جایی (روش معمول محاسبة تانسور کرنش) عرضه شده است. در این روش تانسور کرنش مستقیماً براساس تغییر طول‌ها و زاویه‌های بین نقاط شبکة ژئودزی (یا ژئودینامیک) در اپک‌های مشاهداتی متفاوت محاسبه و بدین ترتیب نیاز به تشکیل بردار جابه‌جایی به منظور محاسبة گرادیان آن از مراحل محاسبة تغییر شکل، مرتفع شده است. همچنین نشان داده شده که اگر دستگاه مختصات بر اثر تغییر شکل، دچار دوران و انتقال شود، و یا اندازة تغییر شکل، مقدار قابل توجهی باشد، استفاده از روابط خطی معمول برای برآورد مؤلفه‌های تانسور کرنش بر
مبنای بردار جابه‌جایی منجر به جواب‌های ناصحیح، در حالی که روش پیشنهادی این مقاله، از آنجا که مستقل از دستگاه مختصات است، در هر صورت برآورد صحیح مؤلفه‌های تانسور کرنش را میسر می‌سازد. از مباحث دیگر مورد بررسی در این تحقیق، امکان‌سنجی برآورد کرنش در صفحه سامانة تصویر متشابهی است که اخیراً از سوی دانشگاه تهران برای کاربردهای منطقه‌ای پیشنهاد شده است. با توجه به موفقیت‌آمیز بودن روش فوق، شبکة ژئودینامیک کشور به‌منزلة بررسی موردی انتخاب و مؤلفه‌های تانسور کرنش صفحه‌ای برای آن به روش پیشنهادی محاسبه شد. جزئیات مربوط به این روش و نتایج حاصل به تفصیل در مقاله آورده شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A proposal for deformation analysis via direct computation of strain tensor elements from the time-wise changes in the distances and angles in a geodetic network Case study: Deformation computation of the geodynamic network of Iran

نویسندگان [English]

  • Alireza Ardalan
  • mehdi Raoofian
چکیده [English]

A method for deformation computation based on strain tensor elements, as an alternative to the usual way of application of gradient of displacement vector, is proposed. The method computes directly the strain tensor elements from the computed/observed changes in distances and angles between the stations of a geodetic network in two epochs of observations. Displacement vector which is determined from the coordinate differences with respect to “reference” and “current” states depends on the definition of coordinate system and as such can not be considered as suitable measure of deformation. On the contrary from strain tensor invariant parameters like “dilatation” and “maximum shear” can be computed which allow correct interpretation of deformation. The strain tensor can be derived from the difference between line elements of a massive body in the reference and current states as follows:
(1)
Where and are the coordinates of points in the current and reference states of the body, respectively. For computation of strain tensor directly from changes in distances and angles between stations of a geodetic network in the two states, let us start with the presentation of strain tensor as:
(2)
Therefore by substitution of equation (2) in equation (1) we have:
(3)
In the equation (3) and are the distances between geodetic network stations in the reference and current states, respectively, and , are defined as follows:
(4)
The above relations are taken from continuum mechanics, which assumes continuity in the massive body, however, in practice for the numerical computation of strain we need to discretize the body into finite element of, for example, triangular shapes in 2-D space. The triangular elements can be generated by Delaunay triangulation. Then, for each triangle three equations of the type equation (3) can be written, and via the solution of the system of equations unknown parameters can be estimated.
For the angular observation from the definition of the inner product the following equation can be developed:
(5)
Equation (5) can equivalently be written as:
(6)
where the differential elements dx and dy are defined as below:
(7)
Alternatively, the finite difference method can also be used for computation of the strain tensor in a point-wise manner as below:
(8)
where in equation (8) is the elongation in the azimuth defined as:
(9)
In this paper we numerically tested the above mentioned method for strain tensor computation by simulated examples and then applied the method to the geodynamic network of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deformation
  • Eulerian approach
  • Finite difference
  • Finite Elements
  • Lagrangian approach
  • Strain tensor