بررسی زمین لرزه های 16 بهمن 1375 بجنورد در شمال شرق ایران

نویسندگان

چکیده

در روز شانزدهم بهمن سال 1375 (مطابق با 4 فوریه سال 1997) و در ساعت 14 و 7 دقیقه و 1/47 ثانیه به وقت محلی (مطابق با ساعت 10و37 دقیقه و 1/47 ثانیه به وقت گرینویچ) زمین لرزة مخربی با بزرگی mb=5/9 و ms=6/8 در یک ناحیه کوهستانی در منطقه بجنورد بوقوع پیوست که باعث تلفات و خسارات مالی فراوان گردید. در این زمین لرزه 84 نفر کشته و بیش از 170 روستا آسیب رسید و سه روستای ناوه‘ قزل قان و شیخ صد در صد تخریب شدند. این زمین لرزه با یک پیش لرزه نسبتاً قوی بهمراه بود که باعث گردید تلفات جانی این زمین لرزه به مراتب کم شود. مطالعات صحرائی و توزیع کانونی پس لرزه ها نشان می دهند که گسل مسبب این زمین لرزه دارای امتدادی شمال غربی-جنوب شرقی و حرکتی از نوع امتداد لغز راست گرد بوده است. پراکندگی فعالیت پس لرزه ها نشان می دهد که زمین لرزة اصلی باعث فعال شدن گسلهای فرعی اطراف گردیده است. پس لرزه ها به وسعت 45 کیلومتر و تا عمق 20 کیلومتر گسترش داشته اند. با توجه به مطالعه پس لرزه ها مدل پوستة دو لایه ای با نسبت سرعت موج p به s بصورت 73/1 با لایه فوقانی به ضخامت 20 کیلومتر و سرعت موج Vp=5/3 km/3 و لایه تحتانی با سرعت موج Vp=6/0km/sتعیین گردید. متوسط افت تنش 20 بار تخمین زده شده است و جابجایی استاتیکی 35 سانتیمتر بوده است. بعلت سست بودن خانه های سنتی ساز و واقع شدن روستاها بر روی شیب زیاد تخریب در منطقه آسیب دیده بسیار وسیع بوده است. ساختمان های با طراحی خوب در منطقه آسیب جزئی داشته اند . انتخاب مکان مناسب و خصوصیات حرکت زمین بهنگام زمین لرزة اصلی بایستی در طراحی سازه های مقاوم در منطقه آسیب دیده مورد نظر قرار گیرد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

The Feb. 4, 1997 Bojnourd earthquake of M 6.8 occurred in a mountainous area, North-East Iran, and caused extensive destruction. Relatively a fewer human lives were
lost due to a strong foreshock. Field investigation and aftershocks distribution suggest a NW-SE faulting with a right-lateral strike-slip motion. Aftershock activity was
scattered indicating that the mainshock activated the nearby minor faults. Aftershocks extended to a length of 45km and a depth of 20km. The average stress drop was
estimated to be 20 bar and the static displacement was 35 em. Great destruction in the
affected area was mainly caused by poor seismic resistance of traditional adobe houses.
Well designed buildings in the epicentral region survived with minor damage. The ground-motion characteristics during the mainshock should be considered for the high
safety design of structures in the damaged area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • aftershock activity
  • Bojnourd Earthquake
  • Seismicity and Seismotectonics of North-East Iran
  • source mechanism
  • Source parameters