خصوصیات زمین لرزه های سال 1360(1981) گلباف و سیرچ – چهار فرسنگ د رجنوب شرق ایران

نویسنده

چکیده

در سال 1360 دو زمین لرزه مخرب به فاصله زمان ی47 روز در استان کرمان رخ داد و باعث تخریب مناطق گلباف‘ سیرچ و چها رفرسنگ شد. زمین لرزه اول در روز 21 خرداد 1360(11 ژوئن 1981) ساعت 7و 24 دقیقه و 30 ثانیه به وقت گرینویچ با بزرگی 6/6 درجه ریشتر با شکستگی سطحی به طول 16 الی 20 کیلومتر در راستای شمالی جنوبی همراه بود. زمین لرزه دوم با بزرگی 7 درجه ریشتر در روز 6 مرداد 1360(28 ژوئیه 1981) ساعت 17و22 دقیقه و33 ثانیه به وقت گرینویچ در شمال ناحیه آسیب دیده رخ داد و باعث ایجاد شکستگی سطحی به طول تقریبی 65 کیلومتر در امتداد شکستگی قبلی شد. امواج ثبت شده و شکستگیهای سطحی این زمین لرزه ها غیر عادی و بغرنج می باشند.
در این مطالعه‘ ابتدا امواج حجمی دوره بلند از این دو زمین لرزه را که شبکه جهانیتWWSSN ثبت کرده به صورت رقمی در آورده و سپس مدلسازی می نماییم . به این ترتیب اطلاعات کاملتری از چشمه انرژی ‘ نحوه آزاد شدن انرژی و چگونگی شکستگی بدست می آید.
نتایج حاصله نشان می دهند که سازوکار هر دو زمین لرزه از نوع روراندگی بوده و زمین لرزه دوم یک حادثه دیگر با سازوکار امتداد لغز نیز بوده است . شکستگیها به صورت یکطرفه از کانون شروع و به ترتیب در جهت جنوب و شمال گسترش یافته اند. نتایج بدست آمده با مطالعات صحرایی و فعالیت پس لرزه ها تطابق دارند.
با توجه به چگونگی شکستگیهای سطحی و سازوکار زمین لرزه ها‘ واتنیدگی برشی حاصل از وقوع زمین لرزه اول در اطراف کانون زمین لرزه دوم محاسبه شده است. این محاسبه نشان می دهدمقدار واتنیدگی برشی در در اطراف کانون زمین لرزه دوم ‘ بعد از وقوع زمین لرزه اول به طور قابل ملاحظه ای افزایش پیدا نموده است. اگر این افزایش ناگهانی واتنیدگی برشی اثر مهمی در وقوع زمین لرزه دوم داشته باشد‘ می توان بلافاصله بعد از وقوع هر زمین لرزه مقدار تغییرات واتنیدگی برشی را حوالی گسلهای مجاور محاسبه نمود. به این ترتیب گسلهایی که مقدار واتنیدگی برشی به طور قابل ملاحظه ای در اطراف آنها افزایش پیدا نموده و احتمال شکستگی در آنها وجود دارد قابل شناسایی خواهند بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

The WWSSN long-period body waves of Golbaf and Sirch-Chaharfarsang destructive
earthquakes are analyzed in order to study their source characteristics. Rupture during the Golbaf earthquake initiated in the epicentral area at the northwest part of the activated fault
segment and propagated unilaterally to southeast. The observed complex waveforms of Sirch-Chaharfarsang earthquake are explained in terms of a multiple source consist of at least two
major subevents. Rupture during its source process, initiated near the southeast of its associated surface trace where the first subevent with pure reverse mechanism had occurred and propagated
mainly northwest where the second subevent with a significant lateral component occurred. Regarding the source mechanism of these earthquakes, the shear strain produced by the first
earthquake around the epicentral area of the second earthquake is calculated. Significant accumulation of shear strain preceded the occurrence of the 'second earthquake. This sudden
increase of shear strain, caused by the first earthquake, had an influence on the occurrence of the
second earthquake. Extensive observations might reveal more details about the future activity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Golbaf and Sirch-Chaharfarsang earthquakes
  • Rupture process
  • seismicity and seismotectonics of south-east Iran
  • source mechanism
  • strain field