بررسی سه‌ماهة تأثیر رشته کوه‌های زاگرس بر جریان‌های میان‌مقیاس منطقة شرق زاگرس با استفاده از مدل منطقه‌ای RegCM

نویسندگان

چکیده

در این مقاله، در راستای شناخت نقش رشته کوه‌های زاگرس بر سامانه‌های جوی واقع بر ایران، به بررسی حساسیت مدل RegCM در آشکارسازی این نقش در مقیاس منطقه‌ای و در بازه‌ای سه‌ماهه (از یکم ژانویه 1999 تا پایان مارس 1999) پرداخته شده است. برای این کار، آزمایش‌های متفاوتی صورت گرفته و مدل در وضعیت‌ها، با رشته کوه و بدون آن اجرا شده است. با توجه به مجهول بودن نقش پوشش گیاهی زاگرس و همچنین میزان آشکارسازی این فاکتور منطقه‌ای با مدل، اجرای دیگری با شرایط بدون رشته کوه و جایگزین شدن پوشش گیاهی زاگرس با پوشش غالب در مرکز ایران (یعنی بیابان) صورت گرفته و نتایج این آزمایش‌ها با یکدیگر مقایسه شده است.
با حذف رشته کوه‌های زاگرس، میزان بارش در مناطق مرکزی و شرقی ایران افزایش می‌یابد، ولی میزان بارش در کل محدوده شبیه‌سازی تقریباً ثابت می‌ماند. با توجه به پوشش گیاهی کم‌پشت زاگرس و همچنین بازة آزمایش‌‌ها، تغییر پوشش گیاهی این رشته کوه تفاوت شاخصی را در نتایج شبیه‌سازی‌ها نشان نمی‌دهد. برای بررسی بیشتر حساسیت مدل در آشکارسازی نقش مناطق کوهستانی، میدان‌های کمیت‌های تاوایی و هم‌گرایی در سطوح متفاوت هم‌فشاری نیز تهیه و تحلیل شده است. به‌طورکلی همخوانی خوبی در الگوهای تاوایی و هم‌گرایی در رو به باد و پشت به باد رشته کوه‌های زاگرس مشاهده می‌شود که بیانگر موفقیت مدل در نشان دادن نقش این رشته کوه‌ها است. تقریباً همة نتایج، نقش اساسی رشته کوه‌های زاگرس در الگوهای تاوایی و هم‌گرایی در سطوح پایین و همچنین بارش، خصوصاً در نواحی غربی و بعضاً مرکزی ایران را نشان می‎دهند. در مقابل، اثر این رشته کوه‌ها در الگوهای بارش، تاوایی و هم‌گرایی نواحی جنوبی ایران کمتر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

Numerical experiments using Version 3 of the Regional Climate Model (RegCM3), coupled with the Biosphere-Atmosphere Transfer Scheme (BATS), are performed to study the role of topography and land cover of the Zagros ranges in the simulated mesoscale meteorological features over Iran. The simulation domain covers the area between 34 and 63 degrees East and 24 and 44 degrees North. The simulation period is the winter 1999: The horizontal resolution is set at 45 km × 45 km. The boundary conditions are determined from the (United States) National Center for Environmental Prediction (NCEP) - National Center for Atmospheric Research (NCAR) reanalysis.
Three sets of numerical simulations are performed in different conditions, with changing the Zagros topography and land-use. For the first (control) run, the present topography and land-cover, as derived from the GTOPO30_3MIN and GLCC3MIN_BATS data, are used. For the second run, the Zagros ranges are flattened and the surface-level elevation of the grid points in the area is set using a linear interpolation between the grid points on the west and on the east of the ranges. The simulations show that excluding the Zagros does not change the average regional precipitation considerably, but changes the precipitation distribution by decreasing it in the west and increasing it in the central and eastern parts of the country. In line with theoretical expectations, the analysis also demonstrates the important role the Zagros topography plays in the formation of vorticity and divergence/convergence fields in the lower levels of the atmosphere. For the third run, the vegetation cover of the Zagros area was replaced with that of the desert. The results show that such a change results in only a minor decrease in the precipitation amount and the temperature of the eastern areas of the domain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • RegCM
  • Use
  • precipitation
  • Zagros mountain range
  • Vorticity and convergence
  • Zagros land