بررسی تحلیلی شارش هوای روی کوهستان

نویسندگان

چکیده

در اثر شارش هوا از روی تپه‌ها و کوه‌ها، گردش‌هایی در جو ظاهر می‌شود که اندازه و گسترش افقی آنها به ابعاد و اندازه مانع و نیز شرایط جوی مانند باد و پایداری قائم بستگی دارد. هنگامی که باد از روی کوهستان پهن عبور می‌کند، اگر جو درحالت پایدار باشد، بسته هواها به‌صورت یک الگوی موجی در صفحه قائم حرکت خواهند کرد. دراین بررسی ابتدا مؤلفه‌های مداری و قائم معادله تکانه و نیز معادله‌های انرژی ترمودینامیکی و پیوستگی درحالت پایا، بدون مالش و بدون چرخش برای جو غیرقابل تراکم، خطی‌سازی می‌شود و از ترکیب آنها یک معادله هلمهولتز برحسب سرعت قائم یا تابع جریان به‌دست می‌آید. سپس با به‌کارگیری تابع تبدیل فوریه، معادلة به‌دست آمده حل می‌شود. آزمایش‌ها برای یک و دو کوه منفرد با تغییر ارتفاع بیشینه قله، تغییر سرعت افقی باد و تغییر پارامتر اسکورر در یک و دو لایه صورت می‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد که در یک جو دو لایه، وقتی پارامتر اسکورر در لایة پایین بیشتر از لایة بالایی است، خط جریان از شکل کوه پیروی می‌کند و هرچه ارتفاع قله‌ها بیشتر باشد یا سرعت باد افزایش یابد، پشته‌ها و ناوه‌های خط جریان ناشی از اثر کوه ژرف‌تر می‌شوند. به‌علاوه هسته‌های بیشینه و کمینة سرعت قائم، به ترتیب در بخش رو به باد کوه و باد پناه آن تشکیل می‌شوند. گسترش این هسته‌ها با ارتفاع افزایش می‌یابد به‌طوری‌که این هسته‌ها در اطراف ارتفاع سه کیلومتری قرار دارند و دامنه آنها نیز تا ارتفاع ده کیلومتری امتداد می‌یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

In this paper, atmospheric circulations caused by airflow over mountains and hills with different experimental setups are investigated. It is known that in a stable atmosphere the airflow over wide mountains makes the air parcels move in a wave like pattern in the vertical plane. First, the steady state of the momentum equation in the zonal and vertical directions, the thermodynamic and continuity equations are linearized, neglecting friction and rotation. Then combining the linearized equations into a Helmholtz type equation for the vertical velocity, W (or stream function, ) is solved using the Fourier transform method. The experiments are performed for one and two isolated mountain peaks with different heights and varying horizontal velocity and Scorer parameter using a one and two layer models.
Results show that, if the Scorer parameter is larger in the lower layer then the airflow follows the shape of the mountain and associated troughs and ridges are deeper with increased mountain height and horizontal wind speed. Moreover, ascending and descending vertical motions are formed in the mountain side and leeward side with their cores located at around 3 km altitude. Their amplitudes are extended to higher levels up to 10 km.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Airflow
  • mountain waves
  • Scorer parameter
  • vertical velocity