تعیین مدل پوسته بهینه برای شمال غرب ایران، با استفاده از برگردان همزمان زمان سیر امواج زلزله‌های محلی

نویسندگان

چکیده

تعیین ساختار سرعتی پوسته با استفاده از برگردان زمان سیر امواج زمین‌لرزه‌ها یکی از روش‌های مهم زلزله‌شناسی در چند دهه اخیر بوده است.در روش برگردان همزمان، پارامترهای اولیه زمین‌لرزه‌ها و مدل سرعتی پوسته تعیین شده و در طی مراحل وارون‌سازی، پارامترهای فوق به‌طور همزمان بهینه می‌شوند. در این بررسی، با استفاده از بیش از 22000 زمان سیر محاسبه شده برای فازهای اولیه رسیده از حدود 6000 زمین‌لرزه رخ داده در شمال غرب ایران (40-36 درجه شمالی و 50-44 درجه شرقی)، برآورد اولیه از سرعت امواج طولی و ضخامت پوسته در منطقه به‌دست آمد. با استفاده از این اطلاعات، چندین مدل پوسته اولیه تعیین شد. ابتدا 181 زمین‌لرزه با بزرگای بیش از 4 درجه که از دقت لازم برخوردار بودند انتخاب و با روش برگردان همزمان داده‌ها، بهترین مدل پوسته بهینه شده برای منطقه به‌دست آمد. مدل حاصل با استفاده از زمان سیر امواج 2940 زمین‌لرزه با بزرگای بیش از 5/2 درجه در 6 مجموعه مستقل از هم نیز آزمایش شد که تطابق بسیار خوبی به‌خصوص در عمق‌های بیش از 8 کیلومتر در آن مشاهده شد. نتایج حاصل علاوه بر دو‌لایه کم‌سرعت زیرسطحی با ضخامت‌های 3 و 2 کیلومتری با سرعت‌های متوسط 8/4 و4/5 کیلومتر بر ثانیه، یک ناپیوستگی سرعتی بارز در عمق 23 کیلومتری را نشان می‌دهد که سرعت امواج طولی از 1/6 کیلومتر بر ثانیه به 6/6 کیلومتر بر ثانیه افزایش می‌یابد. همچنین عمق موهو و سرعت امواج طولی در زیر پوسته به ترتیب 45 کیلومتر و0/8 کیلومتر بر ثانیه تعیین شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of improved velocity model for the north west Iran region, using simultaneous inversion of local earthquake travel times

چکیده [English]

Earthquakes travel times inversion for determination of velocity structure of crust is one of the most important objectives in seismology. In the simultaneous inversion method, the parameters of earthquakes and velocity model are determined initially and are improved during inversion steps.
In this study, we have used more than 22000 calculated travel times for first arrivals of 6000 earthquakes, which occurred in north west Iran (bounded 36°N-40°N & 44°E-50°E) to estimate P wave velocities and thickness of the crust in this region. This information has been used to determine several initial models. First, we selected 181 events with magnitudes 4 or above that were well located. Then, the simultaneous inversion method was used to obtain the best initial and final improved model. The obtained model was tested again with the travel times of 2940 earthquakes with magnitudes greater than 2.5 in six independent sets. The results were in good agreement, specially for depths greater than 8 km. The results show two low velocity shallow layers with thicknesses of 3 km and 2 km and with a corresponding average velocity of 4.8 and 5.4 km.s-1 for P wave. Also, a sharp change of velocity was detected in depth 23 km, where the P wave velocity increased from 6.1 km.s-1 to 6.6 km.s-1. The depth of Moho was found to be 45 km while the P wave velocity in the upper mantle was evaluated
at 8.0 km.s-1.