مدلسازی لرزه‌ای AVO با استفاده از داده‌های مغزه برای مطالعه مخزن

نویسندگان

1 انسیتیتو نفت، فرانسه- دانشجوی کارشناسی ارشد

2 مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران- دانشیار

3 دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعت نفت- دانشیار

4 شرکت ملی نفت ایران- کارشناس ارشد

چکیده

امروزه به‌کارگیری آنالیز تغییرات دامنه لرزه‌ای با دورافت (AVO) در تفسیر کیفی و به‌ویژه کمّی داده‌های لرزه‌ای از مراحل اولیه اکتشافات مخازن هیدروکربوری گرفته تا تولید آنها، جایگاه ویژه‌ای در صنایع بالادستی نفت را به خود اختصاص داده است. استخراج خواص مخزنی شامل: تخلخل، محتوای سیال، فشار، جداسازی مرز سیالات هیدروکربوری در مخزن، تعیین رخساره‌های سنگی (به‌ویژه شیلی) و تعیین‌جهت و چگالی شکستگی‌های مخزنی و همچنین تعیین خواص کشسانی سنگ مخزن شامل مدول یانگ، مدول بالک، ضریب پواسون و مانند آن از جمله کاربردهای استفاده از آنالیز تغییرات دامنه لرزه‌ای با دورافت است.
آنالیز تغییرات دامنه لرزه‌ای با دورافت با به‌کارگیری نشانگرهای لرزه‌ای ویژه، در شبیه‌سازی هرچه دقیق‌تر مخزن، روش‌های تحقیقاتی متداول لرزه‌ای را تحت‌الشعاع قرار داده است. با استفاده از این آنالیز، شناسایی مستقیم هیدروکربورهای گازی و تعیین سطح جدایش سیالات مخزنی امکان‌پذیر است و بدین‌ترتیب مخاطره اکتشافات نفت و گاز به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. همچنین نتایج حاصل از آنالیزAVO می‌تواند به‌منظور اجرای تحقیقات پایشگری لرزه‌ای (چهاربُعدی) و اجرای هر چه بهینه‌تر روش‌های ازدیاد برداشت در مراحل بعدی توسعه‌ای و تولیدی مورد استفاده قرار گیرد.
در این پروژه در مدل‌سازی مستقیم با استفاده از روابط زوپریتس (1919)، شوی (1985) و دیگران و به‌کارگیری نمودارهای صوتی (تراکمی و برشی) و چگالی، لرزه‌نگاشت مصنوعی با دورافت برای چاه‌های موجود ساخته می‌شود. از آنجاکه اندازه‌گیری نمودار صوتی از امواج برشی بسیار پرهزینه است، در مواردی که این نمودار در اختیار نباشد، با به‌کارگیری روابط فیزیک‌سنگی نظری و تجربی که پیچیدگی‌های سنگ مخزن در آنها لحاظ شده باشد، مانند معادله بیوت- گسمن و معادله کاستر- توکسوز، برآورد می‌شود و برای ساخت لرزه‌نگاشت مصنوعی با دورافت، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تحقیق حاضر، این داده‌ها با کمک نتایج حاصل از آنالیز مغزه در آزمایشگاه محاسبه شده است. در ادامه با کمک نگارهای چاهی با روش معادله زوپریتس مدل لرزه‌ای قبل از استک ساخته می‌شود. سپس به استخراج نشانگرها روی مدل مصنوعی می‌پردازیم. در پایان مدل لرزه‌ای مصنوعی و بی‌هنجاری‌های شناخته شده را با بی‌هنجاری‌های AVO آشکار شده در نشانگرهای استخراج شده از داده‌های لرزه‌ای واقعی، مقایسه و بررسی می‌کنیم و از آنها در شناسایی مستقیم هیدروکربن در مخزن بهره می‌گیریم. همچنین پس از این تحقیق، برای سازند مورد بررسی و در مناطق مشابه، لاگ سرعت موج برشی با استفاده از لاگ سرعت موج فشارشی قابل برآورد خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Seismic AVO Modeling Using In situ Samples for Reservoir Study

نویسندگان [English]

  • Sajjad Esmaeilpour 1
  • Mohammad Ali Riahi 2
  • A Emamzadeh 3
  • Reza Sokooti 4
چکیده [English]

Distinguishable amplitude phenomena on surface seismic data often resulted from contrasts in the elastic parameters of subsurface layers. Various techniques have been involved to analyze and highlight such phenomena for their potential use as "Direct Hydrocarbon Indicator (DHI)". More recently, other techniques have been developed based on the variation of reflection coefficient with angle of incidence, conventionally called Amplitude-Versus-Offset (AVO).
During the last twenty years the significance of AVO analysis for studying seismic reflection in oil exploration has been considered more importantly.
In this work, first, a seismic line from a gas field and also a well are selected to indicate the results of the application of AVO analysis for detection of hydrocarbon reservoir in this field.
In this project, using well logs and information obtained by core analysis, a synthetic seismogram has been built applying Zoeppritz equation. And Using Hampson-Russell software, AVO attributes have been extracted from synthetic seismogram. Then anomalies of these attributes have been investigated and compared with the anomalies from AVO attributes which were extracted from real seismic data to characterize the reservoir.
It has been seen that the extracted attributes of the synthetic seismogram confirm the anomalies from real seismic data.
Finally according to the obtained result, observed anomalies can be interpreted as a Gas Cap for this reservoir.
This study is useful to identify reservoir and nonreservoirs and the results of this study are considered as input for detailed reservoir studies. In particular, knowing the reservoir physical and saturating fluid properties is of great importance in making plans for developing the reservoir.

کلیدواژه‌ها [English]

  • attribute
  • AVO
  • Compressional Wave Velocity
  • Offset
  • Pre-stack
  • Shear wave velocity
  • Synthetic seismogram