ارتباط بین تغییر اقلیم و رویدادهای حدی

نویسنده

مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران- استادیار

چکیده

در سال‌های اخیر توجه به رویدادهای حدی (خشکسالی‌ها، سیل‌ها و امواج شدید گرمایی)، نه‌‌تنها به علت پیامدهای اقتصادی، اجتماعی بلکه به‌‌منزلة نشانگرهای تغییر اقلیم، اهمیت زیادی پیدا کرده است. در این تحقیق برای یافتن ارتباط بین تغییر اقلیم و رویدادهای حدی، رفتار و فراوانی رویدادهای حدی با استفاده از شاخص‌هایی در بسته نرم‌افزاری بنام شاخص‌های اقلیمی حدی Extreme Climate Index Software, ECIS)) بررسی شده است. دربسته نرم‌افزاری ECIS روند شاخص‌ها براساس داده‌های روزانه دما و بارش 16 ایستگاه همدیدی (شاخص نواحی اقلیمی ایران) در دوره آماری2003-1951 محاسبه شده است. در نهایت نقشه‌های روند شاخص‌های حدی در ایران تهیه شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که روند کاهشی شاخص‌های حدی سرد FD وروند افزایشی در شاخص‌های حدی گرم مانند T40 در همه نواحی اقلیمی ایران به‌جز در ناحیه شمال غرب وجود دارد و گرمایش متقارن در بیشتر دنباله سری‌های زمانی شاخص‌های حدی به‌جز در دو ایستگاه همدان و ارومیه وجود دارد .همچنین نتایج مبین افزایش قابل توجهی در تعداد روزها و شب‌های خیلی گرم و کاهش در دامنه دمایی حدهای سالانه است و همین امر سبب کوتاه شدن دوره بازگشت شاخص‌های حدی گرم مانندSU ، T40و بلندترشدن دوره بازگشت شاخص‌های حدی سرد FD وID شده است اما روند شاخص‌های حدی بارش تغییرات اندکی را نشان می‌دهد. این نتایج فراوانی رویدادهای حدی اقلیمی مانند خشک‌سالی و طولانی شدن امواج گرم در اکثر نواحی اقلیمی ایران را تایید می‌کند. به‌طورِکلی براساس نتایج تغییر در روند شاخص‌های حدی در ایران بارز است و نشانه‌های روشنی از تغییر اقلیم وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Linkage between Climate Change and Extreme Events in Iran

نویسنده [English]

  • Farahnaz Taghavi
چکیده [English]

In recent years, interest in climatic extreme events (droughts, floods and heat waves) has been growing not only due to their direct impact on many socio-economic sectors, but also as climate change indicators. In this study, the behavior of extreme events is investigated using Extreme Climate Index Software (ECIS) package. The trend analysis of extreme indices is applied to daily series of temperature and precipitation observations from 16 synoptic stations over Iran in the period 1951-2003. Results show that the number of very warm days (T40) has increased while the number of very cool days (ID) has decreased and so the return period (?ret) of cold extreme indices increased and the Tret of warm extreme indices decreased. Changes in total and extreme precipitation indices vary, depending upon geographic location. Symmetric warming in the tails of most indices is seen overall. On the basis of a systematic analysis of observed changes in indices of climate extremes, a significant proportion of Iran is increasingly affected by a significant change in extreme indices in the ~50-yr study period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • climate change
  • Extreme Events
  • Iran
  • Linkage
  • Return period