استخراج میدان جابه‌جایی سه‌بُعدی با استفاده از فن تداخل‌سنجی رادار با دریچه مصنوعی (SAR)؛ بررسی موردی گسل بم

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گرایش سنجش از دور، گروه مهندسی نقشه‌برداری و مقابله با سوانح طبیعی، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، ایران

2 دانشیار، گروه مهندسی نقشه‌برداری و مقابله با سوانح طبیعی، پردیس دانشکده‌های فنی، دانشگاه تهران، ایران

3 استادیار، پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران

چکیده

هدف این تحقیق استخراج سه مؤلفه اورتوگونال میدان جابه‌جایی هم‌لرزه‌ای سطح، با استفاده از تداخل‌سنجی راداری
(InSAR, Interferometric Synthetic aperture radar) است. تصویربرداری راداری، مؤلفه‌های مشاهداتی جابه‌جایی را در راستای دید ماهواره و در دو عبور بالارو (Ascending) و پایین‌رو (Descending) به‌دست می‌دهد. با توجه به نزدیک به قطبی بودن (Near polar) مدار ماهواره، حساسیت مؤلفه‌های جابه‌‌جایی حاصل به راستای شمالی-جنوبی کم است که این امر باعث کم شدن دقت مؤلفه دگرشکلی (Deformation) محاسبه شده می‌شود. برای رفع این مشکل راهکارهای متعددی وجود دارد. در این تحقیق از تصاویر سَمت-دوراُفت (آزیموت-دوراُفت (Azimuth offset)) عبور پایین‌رو استفاده شد. همچنین با توجه به تأثیر خطاهای جوی روی تصویربرداری راداری، مؤلفه‌های دگرشکلی به صورت نسبی تعیین شد و سپس با استفاده از داده‌های فرامیدانی (Far field) حاصل از تصویر هم‌چسبی، انتقال لازم برای تبدیل مقادیر نسبی به مطلق، به‌واسطه فرایندی به نام detrending محاسبه و از مؤلفه‌های محاسباتی کسر شد.
بررسی موردی این تحقیق روی زلزله بهمن ماه 1383 شهر بم صورت گرفته است. در این تحقیق زوج تصاویر راداری پیش‌لرزه‌ای (Pre seismic) و هم‌لرزه‌ای (Co seismic) ماهواره Envisat در عبورهای بالارو و پایین‌رو مورد بررسی قرار گرفت و تصاویر با استفاده از نرم‌افزار DORIS در محیط لینوکس پردازش شد. در پایان بازسازی میدان جابه‌جایی در محیط ویندوز با نرم‌افزار Matlab صورت پذیرفت و نتایج به‌دست آمده در این تحقیق با سایر گزارش های منتشر شده مقایسه شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Derivation of the complete (3d) displacement field using interferometric Synthetic Aperture Radar (SAR) technique; Case Study on the Bam fault

نویسندگان [English]

  • Sanaz Vajedian 1
  • Mohammad Reza Sarajian 2
  • Babak Mansouri 3
1
2
3
چکیده [English]

Investigation and monitoring of the displacement field derived from deformation is among the important studies in earth science and geophysics topics, which plays a main role in the prevention and praxeology of natural disasters such as earthquake, subsidence, land slide et cetera. Here we can mention the several methods in geodetic measurement and deformation monitoring such as spirit leveling, the positioning systems like (SLR, Satellite laser range finding), (VLBI, Very long baseline interferometer) and (GPS, Global positioning system), and Interferometric Synthetic aperture Radar (InSAR) technique. Of the above methods, the InSAR technique with the ability to generate large, continual and contiguous ground overlays, so with high spatial and temporal resolution it turns out to be one of the important techniques.
The goal of this study is derivation of a continual map for three orthogonal components of the co-seismic surface displacement field with InSAR data. The displacement components observed with radar are in the direction of satellite line of sight. The satellite LOS displacement vector has a lower sensitivity to north displacements than to the other two components of a surface displacement, i.e. east and up, due to the near-polar satellite orbits. This act caused a reduction in the accuracy of the calculated deformation components. There are several solutions to this problem and in this paper, the azimuth offset data of ascending and descending passes is used solve this problem. So as regards efficacy of atmosphere errors on radar imaging, the calculation of displacement components is relative, so with far field data derived from coherence images, the necessary shift to converting the relative values to absolute was calculated with the detrending process and reduced from the calculated deformation components.
The case study of this research is on the 2003 Bam earthquake using co-seismic and pre-seismic pairs of Envisat radar images in ascending and descending orbits. The images were processed with Doris Software in Linux systems. Finally the 3D reconstruction process was accomplished with Matlab software in Windows. The derived results in this study have compared well with other publications.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ascending
  • Azimuth Offset
  • Co seismic
  • Descending
  • Differential Interferometry
  • Pre seismic
  • Synthetic Aperture Radar (SAR)