مطالعة بسته‌موج‌های کژفشار در فوریة 2003 I: شناسایی بسته‌های‌موج به روش‌های مختلف و بررسی ویژگی‌های آنها

نویسندگان

مؤسسة ژئوفیزیک دانشگاه تهران، صندوق پستی 6466-14155

چکیده

چرخندها و واچرخندهای سطح زمین در مناطق عرض‌های میانی عمدتاً ناشی از امواج کژفشار سطوح میانی و زبرین‌اند. برای بررسی سازوکارهای تشکیل و تقویت این سامانه‌های جوی، شناسایی امواج کژفشار و مطالعة جنبه‌های دینامیکی آن‌ها ضروری است.
در این مقاله که بخش اول از مقالة 2 شماره‌ای است، با استفاده از داده‌های پیش‌یابی مدیریت بین‌المللی اقیانوسی و جوی (NOAA) که از سازمان هواشناسی کشور به‌دست آمد، مطالعة همدیدی و دینامیکی برای شناسایی و تحول بسته‌های موج کژفشار در ماه فوریة 2003 صورت گرفته است. در شناسایی بسته‌های‌موج، دو روش نمودارهای هافمولر و وامدوله‌سازی مختلط به‌کار رفته است. بسته‌های‌موج موجود در وردسپهر زبرین در نمودارهای هافمولر نشان می‌دهد که این بسته‌های‌موج با سرعت گروهی بزرگ‌تر از تندی فاز انتشار می‌یابند. این ویژگی بسته‌های‌موج نشانه‌ای از تکوین جریان‌سوی امواج است.
نتایج نشان می‌دهد که وجود دو بلاکینگ در شرق اقیانوس‌های آرام و اطلس در دهة اول ماه فوریه، مانع حضور بسته‌موج‌های کژفشار و فعالیت‌های سطح زمین مرتبط با آن‌ها شده است.
مقایسة بسته‌های‌موج مربوط به دو روش شناسایی متفاوت نشان می‌دهد که ویژگی بسته‌موجی که از تاریخ دهم تا پانزدهم فوریه در نتایج روش وامدوله‌سازی مختلط مشاهده می‌شود با ویژگی‌های بسته‌موج شناسایی شده در نمودار هافمولر همخوانی نزدیکی دارد. نتایج ردیابی بسته‌های‌موج با روش وامدوله‌سازی مختلط نشانگر تقویت بسته‌موج‌ها روی غرب و تضعیف آنها بر روی شرق اقیانوس‌های آرام و اطلس است که این امر با تحلیل دینامیکی از دیدگاه انرژی در بخش دوم مورد بررسی دقیق‌تر قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study of baroclinic wave packets in February 2003, Part I: detection and characteristics of the packets

نویسندگان [English]

  • A. R. Mohebalhojeh
  • F. Ahmadi-Givi
  • M. Yavari
Institute of Geophysics, University of Tehran, P.O. Box 14155-6466, Tehran, Iran
چکیده [English]

In mid-latitudes, the surface cyclones and anticyclones are mainly generated by the action of mid to upper tropospheric baroclinic waves. To understand the mechanisms of formation and intensification of these weather systems, the study of baroclinic wave packets is essential. In the first part of this two-part paper, using the global data from NOAA for Feb. 2003 provided by Iran Meteorological Organization, a synoptic-dynamic study to detect baroclinic wave packets and determine their evolution is undertaken. Hovmoller diagrams and complex demodulation as applied to various dynamical quantities have been used to detect wave packets and determine their characteristics. For the upper tropospheric wave packets detected in Hovmoller diagrams, group velocity is greater than the phase speed. This characteristic of wave packets is consistent with downstream development of the waves. The results indicate that the blocking action in the east of the Pacific and Atlantic Oceans in the first 10 days of Feb. inhibits the presence of baroclinic wave packets and their related low-level activities.
The wave packets detected by Hovmoller and complex demodulation methods have been compared. For the period 10th to 15th of Feb. the two methods consistently give the same packets. Tracking the wave packets by using complex demodulation point to the intensification and weakening of the waves over, respectively, the west and east of the Pacific and Atlantic Oceans, which is studied in more detail in the second part by dynamical analysis considering the energetics of the waves.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Baroclinic wave packets
  • Hovmoller diagrams
  • Complex demodulation
  • Downstream development
  • Group velocity