بررسی و بهینه‌سازی آرایه چشمه و گیرنده عملیات دوبعدی میدان نفتی هویزه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

مؤسسة ژئوفیزیک دانشگاه تهران، صندوق پستی 6466- 14155

چکیده

آرایه چشمه و گیرنده در برداشت داده‌های لرزه‌ای برای تضعیف امواج سطحی تولید شده با چشمه مورد استفاده قرار می‌گیرند. از طرفی با توجه به فاصله نمونه‌برداری مکانی، ثبت صحیح امواجی که طول موج کوتاه‌تری از دو برابر فاصله دو کانال دارند مقدور نیست. بنابراین با استفاده از آرایه‌های چشمه و گیرنده باید این امواج را که مستعد الیاس شدن هستند تضعیف کرد که برای تضعیف بیشتر این پدیده‌ها، نیاز به بهینه‌سازی آرایه‌ها داریم.
با استفاده از روش هم‌آمیخت مکانی می‌توان آرایه‌های چشمه و گیرنده را بهینه کرد. در این روش هر آرایه پیچیده از چند آرایه ساده تشکیل می‌شود که با قرار گرفتن کنار هم آرایه‌ای بزرگ را به‌وجود می‌آورند. با استفاده از آرایه‌های ساده 2 و 3 عضوی و قرار دادن نقاط صفر این آرایه‌ها در پهنای کناری پاسخ نهایی آرایه، می‌توان این پهنا را تضعیف کرد. با توجه به اینکه هر دو آرایه چشمه و گیرنده روی دامنه امواج ایجاد شده تأثیر می‌گذارند و مقدار کل تأثیر آرایه‌های چشمه و گیرنده برابر با مجموع این دو تأثیر بر حسب دسی بل است، می‌توان با استفاده از تاثیر آرایه چشمه بر پاسخ نهایی آرایه‌های چشمه و گیرنده نیز پاسخ نهایی را بهینه کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Optimization of the source and receiver array in 2D acquisition of the Hoveizeh oil field■

نویسندگان [English]

  • Mohammad Morshedi
  • Mohammad Ali Riahi
Institute of Geophysics, University of Tehran, P.O. Box 14155-6466, Tehran, Iran
چکیده [English]

In seismic data acquisition, source and receiver array is used for attenuation of surface waves caused by the source. On the other hand regarding the spatial sampling, to prevent spatial aliasing, the wavelength should not be shorter than twice the trace interval. Therefore by designing a suitable source and receiver array one may suppress waves that are prone to aliasing. Thus, to further attenuate these phenomena (surface waves and aliasing) will be necessary to optimize arrays.
One of the ways to optimize source and receiver arrays is spatial convolution. In this method each complex array consists of several simple arrays which make a large array when joined together. By using simple arrays of 2 and 3 elements and putting the notch points of these arrays in side lobes of the final response of the array, the side lobes can be reduced. Considering that both source and receiver arrays can affect the amplitude of the generated waves, and the total effect of these arrays equates the summation of both effects in decibel, it is also possible to compute the effect of the source array on the final response of source and receiver arrays in order to optimize the final response of array.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hoveizeh oil field
  • Source and receiver array
  • Spatial convolution
  • Optimizing array response
Kerekes, A. K., 1997a, 3-D seismic array design by spatial convolution: Liberty Seismic Consultants Inc.
Kerekes, A. K., 1997b, The stack array and the spatial alias: The Leading Edge, 4, 345-349.
Kerekes, A. K., 2001, Seismic array design by spatial convolution: Geophysics, 66, 1195-1207.
Proakis, J. G., and Manolakis, D. G., 1989, Introduction to digital signal prossesing: Mcmilan Publication Co.
Sheriff, R. E., and Geldart, L. P., 1982, Exploration seismology: Cambridge University Press.
Yilmaz, O., 1987, Seismic data processing: SEG, Tulsa, Oklahoma.