تعیین‌محل مجدد پس‌لرزه‌های زمین‌لرزه 16 فروردین 1396 سفیدسنگ با استفاده از همبستگی متقابل شکل موج‌های لرزه‌ای و روش اختلاف‌زمانی دوگانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه زلزله‌شناسی، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه زلزله‌شناسی، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

در تاریخ 16 فروردین ماه 1396 زمین‌لرزه‌ سفیدسنگ با بزرگای گشتاوری 0/6 در حدود 30 کیلومتری سفید سنگ و 80 کیلومتری مشهد در استان خراسان رضوی به وقوع پیوست. با نگاهی به توزیع پس‌لرزه‌های گزارش شده در وب‌سایت مرکز لرزه‌نگاری کشوری با توجه به خطای موجود در مکان­یابی زمین­لرزه­ها، در این محل امکان نسبت‌دادن این رویداد به فعالیت بخش غربی گسل فریمان یا منتهی‌الیه جنوبی گسل کشف‌رود، میسر نیست. در این مطالعه تلاش شد تا اثر استفاده از تعیین مکان نسبی زمین‌لرزه‌ها و بهبود قرائت فازها برروی داده‌های ثبت‌شده در ایستگاه‌های مرکز لرزه‌نگاری کشوری به‌منظور یافتن گسل مسبب بررسی شود. داده‌ها مربوط به بازه زمانی یک‌ساله پس از رخداد زمین‌لرزه اصلی و شامل 2136 پس‌لرزه بود که از این تعداد 290 رویداد با گپ آزیموتی کمتر یا مساوی 180 درجه، بزرگای کمتر یا مساوی 5/2 و RMS کمتر یا مساوی 5/0ثبت‌شده بودند. با استفاده از روش همبستگی متقابل، خطای قرائت فاز P شکل‌موج­های ثبت‌شده کاهش یافته و سپس با استفاده از روش اختلاف‌زمانی دوگانه، خطای ناشی از مدل پوسته در تعیین‌محل زمین‌لرزه کاهش داده شد که این دو کار سبب افزایش دقت مکانی رویدادها شده‌اند. روش ذکر شده در بهبود توزیع عمقی زمین­لرزه‌های این منطقه نیز، تأثیر قابل ملاحظه‌ای داشته است. نتایج به‌دست آمده در این پژوهش با توجه به توزیع پس‌لرزه‌های با دقت بالا تعیین‌محل مجدد شده، نشانگر روند شمال غربی-جنوب شرقی (به موازات روند گسل کشف رود) و با شیبی در حدود 45 درجه می­باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Relocation of April 5th. 2017 Sefid-Sang Earthquake aftershocks sequence using Waveform cross-correlation and double-difference techniques

نویسندگان [English]

  • Zahra Khorrami 1
  • Ali Moradi 2
  • Ali Songhori 1
1 M.Sc. Graduated, Department of Seismology, Institute of Geophysics, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Seismology, Institute of Geophysics, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

On April 5, 2016, the Sefid-Sang earthquake with a magnitude of Mw~6 occurred about 30 km from Sefid-Sang and 80 km from Mashhad in Khorasan-Razavi province, Iran. Looking at the distribution of aftershocks reported by the Iranian Seismological Center (IRSC), due to the error in the locating of the earthquakes, it is not possible to attribute these events to the activity of any pre-mapped faults. In this study, we attempt to determine the relative location of earthquakes and improve the seismic phase readings on the data recorded in the seismic waveforms recorded by seismic stations of the IRSC to find the causative fault. To relocate the aftershocks of the Sefid-Sang earthquake of April 2016, 2136 data that were recorded in the period from April 2016 to May 2017 at IRSC, were obtained from this center. First, a spatial distribution was drawn for these data, and as said before it was very difficult to determine the causative fault. The data were relocated using the double difference method and also apply the cross-correlation on the waveforms to improve the reading of the seismic phases. In this research, the aftershocks relocated in four different cases. Once the entire data without improving seismic phases relocate with HypoDD together, the next step, first using cross-correlation on all waveforms, we improve the phase readings, and then HypoDD is used to relocate all aftershocks. Then we try to use this double difference method on the data with a better condition in the first reported location. We selected data with an azimuth gap less than 180 degrees, RMS less than 0.5 seconds, and magnitude less than 2.5. Again on selected data, HypoDD was run in two different ways, once only using the phases which read by IRSC experts, and the second, addition, of the cross-correlation output of the waveforms was used to improve the readings. By examining the depth sections on two profiles, first in the northwest-southeast direction and the second, perpendicular to the first profile, it was found that the dip of the fault plane is about 45 degrees towards the northeast, and accordingly, the fault direction is northwest-southeast. Using InSAR image processing, Ghayournajarkar and Fukushima, 2020, stated that aftershocks are more compatible with the fault model whose dip is northeast, and the dip of the fault model has a dip of 47.4 degrees. As can be seen, most of the studies conducted, such as the result of this study, consider a fault with a northwest-southeast strike and northeast dip as the fault that caused the 1396 SefidSang earthquake. According to the existing faults in the region, this fracture is the most consistent with the continuation of the Kashafroud fault. Considering the importance of the Kashafroud fault in determining the seismic hazard of Mashhad city, this shows the necessity of studies to better identify this fault zone and its parallel branches. Compared to the study of Einakchie et al. 2018, this study showed that to obtain favorable results in determining the relative location of earthquakes, efforts should be made to improve the seismic phase readings by any method such as waveforms cross-correlation. Also, despite not having the data of the temporary local dense network used by Khosravi et al. 2018, by choosing stricter conditions on data selection and also improving the reading of seismic phases, and determining the relative location to reduce the error caused by the velocity model, the results could improve a lot, of course, in this study the main advantage is the existence of the JRKH permanent station less than 10 km from the epicenter of the mainshock. The importance of the temporary seismographic network around the epicenter of the earthquake increases the number of records and increases the accuracy of earthquakes, but in cases in which we do not have access to such networks data, existing of the close station to epicenters and using double-difference method could help to get more accurate results.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Earthquake relocation
  • double-difference techniques
  • cross-correlation
  • aftershocks distribution
  • Sefid-Sang earthquake
افشارحرب، ع.، 1373، زمین‌شناسی کپه داغ، طرح تدوین کتاب زمین شناسی ایران، شماره 11، ص. 275.
آقانباتی، س. ع.، 1383، زمین­شناسی ایران، سازمان زمین شناسی کشور، تهران، ص. 640.
حسامی آذر، خ. 1387، بخش لرزه‌زمین ساخت از گزارش مطالعات برآورد خطر زمین لرزه و ژئوتکنیک لرزه‌ای در ساختگاه حرم مطهر امام رضا (ع)، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله.
خسروی، ح.، دلوئی، غ.، تاتار، م. و سفری، م.، 1398، تحلیل پس لرزه های زمینلرزه 16 فروردین 1396 دوقلعه فریمان بر اساس داده های یک شبکه لرزه نگاری محلی موقت، مجله فیزیک زمین و فضا، 45(3)، 505 -487
رشیدی، ا .، بایرام‌نژاد، ا. و قیطانچی، م .، 1395، تعیین محل مجدد زمین‌لرزه‌های منطقه قوچان به روش نسبی اختلاف-زمانی دوگانه با استفاده از، مدل سرعتی سه‌بعدی، مجله فیزیک زمین و فضا، 42(1)، 1-14.
عینک‌چی، پ.، 1397، بررسی پس‌لرزههای زمین‌لرزه 16 فروردین 1396 سفیدسنگ در استان خراسان رضوی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران.
متقی، خ.، 1390، مطالعه ساختار لیتوسفر قاره‌‌ای در منطقه تصادمی شمال شرق ایران، پایان نامه دکتری، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله.
محمدی، ف. و مرادی، ع.، 1398، تعیین محل مجدد پس‌لرزه­های زمین­لرزه 21 آبان­ماه ازگله با استفاده از همبستگی متقابل شکل موج و روش اختلاف‌زمانی دوگانه، هفتمین کنفرانس بین­المللی زلزله­شناسی و مهندسی زلزله (see8)، تهران.
نواب پور، پ.، حیدر زاده، ق.، مافی، ا. و حقی پور، ن.، 1382، الگوی دگر ریختی و پهنه‌بندی ساختاری ایالت زمین ساختی کپه‌داغ، بیست و دومین گردهمایی علوم زمین.
Ambraseys, N. N. and Melville, C. P., 1982, A History of Persian earthquakes. Cambridge University Press, Cambridge.
Ghayournajarkar, N. and Fukushima, Y., 2020, Determination of the dipping direction of a blind reverse fault from InSAR: case study on the 2017 Sefid Sang earthquake, northeastern Iran. Earth, Planets and Space, 72(1), 1-15.
Got, J. L., Fréchet, J. and Klein, F. W., 1994, Deep fault plane geometry inferred from multiplet relative relocation beneath the south flank of Kilauea, Journal of Geophysical Research: Solid Earth, 99(B8), 15, 375–15,386, doi:10.1029/94JB00577.
Lomax, A., Michelini, A., Curtis, A. and Meyers, R. A., 2009, Earthquake location, direct, global-search methods. Encyclopedia of complexity and systems science, 5, 2449-2473.
Mirzaei, N., Gao, M. and Chen, Y. T., 1999, Delineation of potential seismic sources for seismic zoning of Iran. Journal of Seismology, 3(1), 17-30.
Ottemöller, L. and Thomas, C. W., 2007, Highland Boundary Fault Zone: Tectonic implications of the Aberfoyle earthquake sequence of 2003. Tectonophysics, 430(1-4), 83-95.
Waldhauser, F. and Ellsworth, W. L., 2000, A double-difference earthquake location algorithm: method and application to the northern Hayward fault, California. Bull. Seism. Soc. Am., 90, 1353-1368.