ردیابی موج با استفاده از اصل زمان همرسی و معکوس زمان سیرهای باقی مانده

نویسندگان

چکیده

در سال های اخیر روش های مختلفی برای محاسبهء زمان سیر امواج لرزه ای در محیط های پیچیدهء سرعتی ارائه شده است (موزر، 1989،ویدال، 1988). در این میان ردیابی موج با روش تفاضل متناهی (finite difference) نتا یج قابل قبولی داشته است. در این مطالعه برای محاسبهء زمان سیر امواج لرزه ای دریک مدل سلولی، از تقریب تفاضل که ویدال (1988) ان را ارائه کرده برای حل معادله آیکونال استفاده شده است. به منظور ارزیابی کارایی این روش، انواع صتفا، تی از مدل های سرعتی مورد بررسی قرار ثرفت که در همهء موارد نتا- به دست آمده با مبانی نظری موجود تطابق لازم را داشت. سپس با استفاده از روش کم ترین مربعات میرا والگوریتم گرادیان بندادی معرفی شده از سوی اسکیلز (1987) مرحلهء معکوس باقی مانده های زمان سیر برای ایجاد یک مقطع سرعتی از محیط زیرسطحی، صورت گرفت. براک ارزیابی کیفیت مقطع نهایی به دست آمده، از شاخص های آماری ماتریس دقت، ماتریس کوواریانس، ماتریس عدم قطعیت، جذر میانگین مربعی خطا استفاده شده است.
این روش در مورد داده های حقیقی به دست آمده از محل زیرساخت یک سد وزنی بتونی به کار برده شده است. در توموگرام نهایی به دست آمده، در قسمت پایین، یک منطقهء کم سرعت مشاهده شد که ممکن است بتوان آن را به سست بودن سنگ های تشکیل دهنده این زون نسبت داد. به منظور ارزیابی روش مورد استفاده در این مقاله، از روش بک پروجکشن ((back projection در محدودهء مورد مطالعه استفاده شد و توموگرام نهایی به دست آمده از این روش با توجه به شاخص جذر میانگین مربعی، خطا به دست آمده در مقایسه با روش زمان همرسی (reciprocal time) از دقت قابل قبول برخوردار نبود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

In recent years, several methods for calculating the seismic wave’s travel time have been presented (Moser 1989, Vidale 1988). Among them, the finite difference ray tracing has given reliable results. In this study in order to calculate the travel time in a cell model, Vidal’s finite difference eikonal solver was used. To evaluate, different velocity models were tested and in all cases the results were compatible with the theoretical existing basis.
Then by the damped least square method and conjugate gradient algorithm, which was introduced by Scales (1987), the inversion of the travel time residuals for producing a velocity section of the subsurface media was performed.
In order to qualify the final section, statistics parameters such as resolution matrix, covariance matrix, uncertainty matrix and rms, were used.
This method has been applied on the real data from a weighted concrete dam. At the bottom of the final tomogram a low velocity zone is detected which was attributed to poor quality of the existing rock in that zone. The back projection method was used on the real data to evaluate the method that has been applied in this article. The result obtained from the back projection method compared to the conjugate gradient method was not satisfactory

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conjugate gradient algorithm
  • Damped least square method
  • Finite difference approximation
  • Ray tracing
  • Tomography