بررسی و مقایسة همرفت گوشتۀ زمین با فرض‌های مختلف برای چشمه‌های گرمایشی درون زمین

نویسندگان

1 کارشناس ارشد دانشکدة فیزیک دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

بخشی از پدیده‌های سطحی زمین بر اثر فعالیت‌های همرفتی گوشته رخ می‌دهد. ویژگی سلول‌های همرفتی، به توزیع منابع حرارتی درون زمین وابسته است. در این مطالعه با شبیه‌سازی، ویژگی‌های سلول‌های همرفتی (با فرض تک‌لایه‌بودن همرفتی گوشته) در سه مدل گرمایش از پایین‌ترین عمق گوشته که به هسته وصل است، توزیع منابع حرارتی در سرتاسر گوشته و توزیع منابع حرارتی در 150 کیلومتری پایین گوشته، با فرض ثابت‌بودن گرانروی و ظرفیت گرمایی ویژه بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که هرچه منابع حرارتی توزیع گسترده‌تری در گوشته داشته باشند، پهنای سلول‌های همرفتی بیشتر خواهد بود. در مدل گرمایش از پایین‌ترین عمق گوشته که به هسته وصل است (انفصال گوتنبرگ) و مدل توزیع منابع حرارتی در150 کیلومتر پایین گوشته، سرعت بالارفتن مواد با سرعت فرورانش آن‌ها به‌طور تقریبی برابر است. در مدل توزیع منابع حرارتی در سرتاسر گوشته، پهنه‌ای که مواد به سمت بالا حرکت می‌کند، از پهنة فرورانش خیلی وسیع‌تر است و این باعث می‌شود که سرعت بالاآمدن از سرعت فرورانش کمتر باشد. در حالتی که تمام منابع حرارتی در 150 کیلومتر پایین گوشته تمرکز داشته باشند به دلیل ایجاد حرارت زیاد، دما در این ناحیه در مقایسه با دو مدل دیگر بیشتر است. همچنین سرعت جریان همرفتی در این مدل از دو مدل دیگر بیشتر است. بنابراین، ابعاد و تعداد سلول‌های همرفتی این مدل‌ها و مقایسة آن‌ها با مقیاس‌های مشاهدة زمین (اندازة صفحه‌ها)، نشان می‌دهد که دو مدل گرمایش از درون مطابقت بهتری با مشاهدات دارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigation and Comparison of the mantle convection cells for different assumptions of the heating sources of inner Earth

نویسندگان [English]

  • Reza Zeynoddini Meymand 1
  • Hossein Jalal Kamali 2
1 Profesor Association, Shahid Bahonar University of Kerman,
2 Assistant Profesor, Faculty of Physics, Shahid Bahonar University of Kerman, Iran
چکیده [English]

Earth is the third planet of solar system with approximate radius of 6300 km and an 87 mWm-2 thermal rate is transferred from the surface to surrounding atmosphere. The heat is brought about by different sources inside the ground. Among these sources, estimate that about 80% of the present surface heat flow can be attributed to the decay of  radioactive  isotopes presently in the  mantle and the crust while about 20% comes from the cooling of the Earth. The high heat inside the mantle is displaced by convection that is most important heat transfer to lower levels of the crust. Form of convectional cells, flow speed and total temperature of the mantle depend on thermal sources inside the ground. In present study, properties of convectional cells(assuming that the viscosity and the special thermal capacity are held constant) have been dealt with in three models: A) Heating from the lowest layer of the mantle which is connected  to the core (according to some researchers, it is rarely possible) -B) distribution of thermal sources throughout the mantle -C) distribution of  heating sources on the zone 150 km farther than  lower  mantle. Results obtained from simulation show that the more extensive the distribution of thermal sources in the mantle, the more the width of convectional cells so that the highest number of convectional cells are brought about by core heating and the lowest number are brought about by distribution of thermal sources throughout the mantle. Concerning floor heating and thermal distribution in 150 km from lower mantle, the ascending velocity of convectional cells is nearly equal to their subduction velocity while in thermal distribution throughout the mantle; the width in which the mantle moves upward is broader than that of subduction. Therefore, mantle ascending speed is lower than that of subduction due to mass conservation and stable fluid movement. If all thermal sources are concentrated in 150 km from lower mantle, the temperature is higher than the other two models in this zone. But when thermal sources are dispersal throughout the mantle, the highest temperature seen inside the mantle is relates to middle part of the mantle since the velocity is very slow in middle of convectional cells. Therefore, temperature is increased in this zone compared to other zones because the mantle has low conduction coefficient and high heat capacity. Therefore, the heat is transferred by displacement and the heat produced in middle of convectional cells by decay of radioactive elements is not transferred (due to low mantle speed in these zones) and the temperature is increased in these zones. Cold fluid close to the crust is deepened due to subduction and the temperature is reduced in depth. More over, simulation indicates that the second models convectional speed is higher than the other two models. The dimension and the number of convection cells of these models and their comparison to the earth observation measures(plates side) shows that the two internal heating models have better correspondence with the earth observations. As a result, the feature of convection cells and the temperature of mantle have strong dependence on the distribution of thermal resources inside the earth. Therefore, identifying properties of convectional cells may contribute surface activities and some of them have been addressed in present research.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mantle
  • Core
  • Convection
  • Subduction
  • Thermal sources
  • simulation
 
بیژن، آ.، 1389، انتقال گرمای همرفت، ترجمۀ ابوالقاسمی اصفهانی،ج. و اطمینان، و.، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
جلال کمالی، ح.، امیری، ح. و شجاعی، م.، 1387، بررسی تغییرات گرانروی در لایۀ گذار فاز بین گوشته بالایی و پایین زمین و اثر آن در سلول‌های همرفتی، کنفرانس فیزیک ایران.
کری، ف.، واین، ف. ،1386، زمین ساخت جهانی، ترجمۀ حسن­زاده،ج.و مدبری،س.، انتشارات دانشگاه تهران.
میرزایی گیسکی، ا.، 1383، بررسی عددی ضریب انبساط حجمی منفی در همرفتی دولایه درون گوشتۀ زمین، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد فیزیک، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
Albarède, F. & van der Hilst, R.D., 2002, Zoned mantle convection, Philosophical  Transactions of the Royal Society of London. Series A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences, 360(1800), 2569-2592.
Anderson, D.L., 1980, Theory of the Earth, Blackwell Scientific Publicatin .
Burstedde, C., Ghattas, O., Gurnis, M., Stadler, G., Tan, E., Tu, T., ... & Zhong, S. ,2008, Scalable adaptive mantle convection simulation on petascale supercomputers, In Proceedings of the 2008 ACM/IEEE conference on Supercomputing (p. 62). IEEE Press.
Clauser, C., 2009, Heat transport processes in the Earth’s crust, Surveys in geophysics, 30(3), 163-191.
Davies, G.F., 1999, Dynamic Earth: Plates, plumes and mantle convection, Cambridge University Press.
Fowler, C.M.R., 1990, The Solid Earth: An Introduction Global Geophysics,  Cambridge [England]; New York: Cambridge University Press.
Furlong, K.P.  & Chapman, D.S., 1987, Thermal state of the lithosphere, Reviews of Geophysics, 25(6), 1255-1264.
Hernlund, J. W. & Tackley, P. J.,2008, Modeling mantle convection in the spherical annulus, Physics of the Earth and Planetary Interiors, 171(1), 48-54.
Pollack, H. N., Hurter, S. J., & Johnson, J. R., 1993. Heat flow from the Earth's interior: analysis of the global data set. Reviews of Geophysics, 31(3), 267-280.
Lai, W.M., Rubin, D. & Krempl, E., 2009, Introduction to continuum mechanics,   Butterworth-Heinemann.
McKenzie, D.,Jackson, J. & Priestley, K., 2005, Thermal structure of oceanic and continental lithosphere,  Earth and Planetary Science Letters, 233(3), 337-349. 
Nakagawa, T., & Tackley, P. J. ,2005, Three-dimensional numerical simulations of thermo-chemical multiphase convection in Earth’s mantle, InProceedings of the Third MIT Conference on Computational Fluid and Solid Mechanics.
Poirier, J.P., 2000, Introduction to the Physics of the Earth's Interior, Cambridge University Press.
Turcotte, D.L., Schubert, G. & Olson, P., 2004, Mantle Convection in the Earth and      Planets, Cambridge University Press.
Smith, D.G., 1981, The Cambridge encyclopedia of Earth sciences, The Cambridge  encyclopedia of Earth sciences., by Smith, DG. Cambridge (UK): Crown and Cambridge University Press, 496 p., 1.
Stein, C.A.,1995,  Heat flow of the Earth, AGU Reference Shelf, 1, 144-158.
 
Turcotte, D.L.  & Schubert, G., 2002,  Geodynamics, Cambridge University Press.    
 
Whittington, A.G., Hofmeister, A.M.  & Nabelek, P.I., 2009, Temperature-dependent thermal diffusivity of the Earth’s crust and implications for magmatism, Nature, 458(7236), 319-321.
Yoshida, M., & Santosh, M.,2014, Mantle convection modeling of the supercontinent cycle: Introversion, extroversion, or a combination?, Geoscience Frontiers, 5(1), 77-81.