ارزیابی اثرات نوسانات اقلیم بر میزان آب مجازی محصولات کشاورزی استان خوزستان تحت سناریوهای واداشت تابشی

نویسنده

استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

در این تحقیق تأثیر تغییر اقلیم بر میزان آب مجازی محصولات کشاورزی در دوره­های آتی مورد بررسی قرار گرفت. برای این کار از داده­های اقلیمی مدل گردش کلی CanESM2 تحت دو سناریوی واداشت تابشی در استان خوزستان استفاده شد. جهت بررسی امکان تولید و شبیه‌سازی داده‌های هواشناسی در دوره‌های آتی با استفاده از مدل ریزمقیاس‌نمایی آماری SDSM برای دوره پایه (1990-2011) کالیبراسیون و صحت‌سنجی مدل انجام گرفت. از طریق داده‌های CanESM2 میزان بارش و دمای بیشینه و کمینه ایستگاه‌های منتخب برای سه دوره 2020-2040 (متوسط 2030)، 2070-2050 (متوسط 2060) و 2080-2100 (متوسط 2090) میلادی پیش­نگری و با دوره پایه مقایسه گردید. میزان آب مجازی محصولات کشاورزی برای محصولات منتخب شامل گندم، جو، برنج، ذرت دانه‌ای و نیشکر محاسبه شد. با استفاده از مدل CanESM2 و سناریوهای واداشت تابشی هیئت بین‌الدول تغییر اقلیم (IPCC) شبیه‌سازی و تولید داده‌های هواشناسی در دوره‌هایدوره‌های آتی صورت گرفت و میزان تبخیر و تعرق پتانسیل و میزان آب مجازی متوسط دوره‌ها با اطلاعات تولید شده در دوره‌های آتی به دست آمد. نتایج نشان داد میزان دما به‌طور میانگین در همه ایستگاه­های منتخب و در همه سناریوها افزایش می­یابد و این افزایش در مورد سناریوی RCP8.5 از سناریوی RCP4.5 بیشتر است. میزان میانگین بارش نیز در دوره­های 2060 و 2090 کاهش می­یابد. میزان آب مجازی به‌دست‌آمده برای تمامی محصولات کشاورزی مورد مطالعه روند افزایشی دارد اما این افزایش برای محصول برنج و ذرت دانه‌ای به‌طور متوسط در دوره 2060 و 2090 افزایش بیشتری از خود نشان می­دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Climate change impact assessment on agricultural crop virtual water under RCPs Scenarios in Khouzestan province

نویسنده [English]

  • Ali Reza Nikbakht Shahbazi
Assistant Professor, Department of Water Science and Engineering, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Agricultural sector has a vital role in the national economy and food production in Iran, so that about 27 percent of the country's gross domestic product and 22 percent of the workforce are related to this sector. Due to special climatic condition of Iran and poor temporal and spatial distribution of rainfall, irrigated farming is the main form in food production. Despite, somehow, the same dry and irrigated cultivation in the country, the highest production is obtained through irrigation, so that during the last 5 years almost always close to 90 percent of total Iran agricultural production has been by irrigated cultivation. In order to meet the food needs until the year 1410, based on approximate 2600 kcal/day, more than 150 billion cubic meters of annual water will be required that is not available in water cart of Iran. In a globalizing world, where problems increase with the effect of warming and climate changes, it is thought that a decrease in usable freshwater bodies will pose a serious problem. Allan presented the term virtual water for the first time. In the last decade, this concept was paid attention by most researchers of water industry. The term virtual water content (VWC) connects water, food, and trade together and is the opposite of water efficiency. This study intends to investigate climate change impacts on the virtual water content of agricultural crop in Khouzestan province in future periods. The strategic products and production whose data is available such as wheat, barley, rice, corn and sugar cane were selected for this study. Potential evapotranspiration of these products were used during the cultivation periods. The average crop production of each city was taken from ministry of Agricultural affairs and each crop virtual water content was calculated. Wheat and barley are planted both in irrigated and rainfed lands in Khouzestan. The cultivation of rice, maize, and sugar cane are just in irrigated form. The virtual water for each crop was calculated separately. In order to investigate climate change impact on VWC, the CanESM2 atmospheric general circulation model (GCM) data under two RCP scenarios (IPCC-AR5) were used. In order to downscale CanESM2 model data, SDSM analysis software was used. The data used in this study include precipitation, minimum and maximum temperature, daily average temperature, and daily evaporation. To determine the feasibility of future periods meteorological data production of SDSM model, calibration and verification were performed for the base periods. Minimum and maximum temperature and precipitation estimated by SDSM method using CanESM2 data in three future periods: 2030s, 2060s and 2090s and compared with historical data. Results showed that temperature on average increased in all selected scenarios, this increase is higher in the case of RCP8.5 compared to RCP4.5, as precipitation will reduce in 2060s and 2090s. Highest increase of average temperature in Khouzestan is about 4.6° C in 2090s under RCP8.5 and decrease in temperature in 2030s is about 1° C under RCP4.5. The maximum and minimum temperature variation compared to the monitoring period under two RCP scenarios from June to November have increasing trends in 2060s. Precipitation under RCP8.5 for most months on average is declining and the sharpest decline occurs in November, while most months are associated with increased precipitation under RCP4.5. The minimum and maximum temperatures will decrease and increase, respectively, in most months of the year in 2090s, and precipitation has a sharp decrease compared to the observed period under RCP8.5, and a decrease will occur in January, February, and December, although precipitation will increase from August to October. Crop virtual water under RCP4.5 compared to baseline is always less than that of RCP8.5 scenario. Wheat, barley and sugar cane VWC increase compared to RCP4.5. There is 22.5% difference for wheat VWC between two RCP scenarios in 2030s compared to baseline period. For barley, there is 17.5% difference between the two RCP scenarios in 2090s compared to baseline period. For rice, there is 18.2% difference between the two RCP scenarios in 2090s compared to baseline period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • climate change
  • Agricultural crop
  • Virtual water
  • Khouzestan province
  • RCP scenario
بابازاده، ح.، و سرائی تبریزی، م.، 1391، ارزیابی وضعیت کشاورزی استان هرمزگان از دیدگاه آب مجازی، مجله پژوهش آب در کشاورزی، 4، 485-499.
پورجعفرینژاد، ا.، علیزاده.، ا. و نشاط، ع.، 1392، بررسی ردپای اکولوژیک آب و شاخص‌های آب مجازی در محصولات پسته و خرما در استان کرمان، فصلنامه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب، 13، 80-89.
دهقان منشادی، ح.، نیکسخن، م.، و اردستانی، م.، 1392، برآورد آب مجازی حوضه‌ی آبخیز و نقش آن در سامانه‌های انتقال آب بین حوضه‌ای، مجله مهندسی منابع آب، 6، 101-114.
صافی، ر. و میرلطیفی، س. م.، 1394، بررسی میزان آب مجازی نیشکر در استان خوزستان. مجله مهندسی منابع آب، 8، 87-96.
طباطبایی، م.، قهرمان، ن. و بابائیان، ا.، 1394، بررسی میزان تغییرات دما و بارش در قرن حاضر در
ایران نسبت به میانگین اقلیمی تحت سناریوهای
IPCC AR 5، همایش آب و اقلیم، کنگره ملی آبیاری و زهکشی، مشهد، دانشگاه فردوسی.
قهرمان، ن.، بابائیان، ا. و طباطبائی، م.، 1395، برآورد اثرات تغییر اقلیم بر فصل رشد نیشکر و میزان نیاز آبی تحت سناریوهای RCP، مجله حفاظت آب‌وخاک، 6(1)، 63-74.
قهرمان، ن.، بابائیان، ا. و طباطبائی، م.، 1395، ارزیابی پس‌پردازش برون‌دادهای دینامیکی مدل‌های اقلیمی در برآورد تغییرات تبخیر تعرق پتانسیل تحت سناریوهای واداشت تابشی، فیزیک زمین و فضا، 42(3)، 687-696.
رضائی، م.، نهتانی، م.، اکبری، ا.، رضیئی، م. و میرکاظمی ریگی، م.، 1394، برآورد عملکرد روش ریزمقیاس‌نمایی آماری در پیش‌بینی شاخص‌های دمایی در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک (مطالعه موردی: کرمان و بم)، مجله تحقیقات مدیریت آبخیز، 5(10)، 117-131.
عزیزیان، ص. و کریمی، م.، 1390، بررسی شدت و فراوانی خشک‌سالی با استفاده از شاخص‌های SPI و میانگین متحرک 7 ساله در ایستگاه‌های سینوپتیک کشور، چهارمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
معافی مدنی، س. ف.، موسوی، م. و انصاری، ح.، 1391، پیش‌بینی وضعیت خشک‌سالی استان خراسان رضوی طی دوره 2030-2011 با استفاده از ریز مقیاس‌نمایی آماری خروجی مدل LARS-WG5، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره سوم، 21-37.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، 1394، گزارش حساب رد پای آب در برخی محصولات منتخب: رد پای آب سبز، آبی و خاکستری در تولید و مصرف. 237 صفحه.
نیکزاد، م.، بهبهانی، م. و رحیمیخوب، ع.، 1390، آشکارسازی وابسنگی های بین پارامترهای اقیانوسی- اتمسفری و اقلیمی به منظور پایش خشکسالی در استان خوزستان بوسیله روش داده کاوی، چهارمین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران، دانشگاه صنعتی امیر کبیر.
Allan, J. A., 1993, Fortunately there are substitutes for water otherwise our hydro-political futures would be impossible’ In: Proceedings of Priorities for water resources allocation and management, ODA, London, 13-26.
Arabi Yazdi, A., Alizadeh, A. and Hosseinipour, E. Zia., 2011, Assessment of agricultural Water Foot Print in Iran based on virtual water trade. Proceedings of World Environmental and Water Resources Congress, 1204-1212.
Asong, Z. E., Khaliq, M. N. and Wheater, H. S., 2016, Projected changes in precipitation and temperature over the Canadian Prairie Provinces using the Generalized Linear Model statistical downscaling approach, 539, 429-446.
Grillakis, M. G., Koutroulis, A. G. and Tsanis, I. K., 2011, Climate change impact on the hydrology of Spencer Creek watershed in Southern Ontario، Canada. Journal of Hydrology. 409, 1–19.
Mirabbasi, R., Emmanouil, N., Anagnostou, A., Dinpashoh, Y. and Eslamian, S., 2013, Analysis of meteorological drought in northwest Iran using the Joint Deficit Index, Journal of Hydrology, 49, 35–48.
Vrochidou, A. E. K, Tsanis, I. K. Grillakis, M. G. and Koutroulis A. G., 2013, The impact of climate change on hydrometeorological droughts at a basin scale. Journal of Hydrology, 476, 290–301.
Wilby, R. L., Dawson, C. W. and Barrow, E. M., 2002, SDSM - a decision support tool for the assessment of regional climate change impacts. Environmental modeling and software, 17(2), 147-159.
Zarghami, M., Abdi, A., Babaeian, I., Hassanzadeh, Y. and Kanani, R., 2011, Impacts of climate change on runoffs in East Azerbaijan, Global and Planetary Change, 78, 137-146.
Zhao, Q., Junguo, L., Nikolay, Kh., Obersteiner, M. and Westphal, M., 2014, Impacts of climate change on virtual water content of crops in China. Ecological Informatics, 19, 26–34.
Zhang Y., Qinglong Y., Changchun Ch. and Jing Ge., 2016, Impacts of climate change on streamflows under RCP scenarios: A case study in Xin River Basin, China, Atmospheric Research, 178-179, 521-534.