مطالعة موردی تلاطم هوای صاف روی ایران به‌کمک برخی از شاخص‌های تلاطم در یک دورة 5 ماهه (ژانویه- مه 2004)

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، صندوق پستی 775- 14515

2 پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، صندوق پستی 6466- 14185

3 مؤسسة ژئوفیزیک داشگاه تهران، صندوق پستی 6466- 14155

4 سازمان هواشناسی کشور، صندوق پستی 6466- 14185

چکیده

در این مقاله کوشش شده است به‌کمک محاسبه، برخی از مهم‌ترین شاخص‌های تلاطم هوای صاف، با استفاده از پارامترهای مرتبط از جمله چینش باد در یک دوره 5 ماهه (ژانویه تا مه 2004)، مقادیر آستانه شاخص‌های وقوع تلاطم با شدت‌های سبک تا متوسط و متوسط، مشخص شود و الگوهای جوی متداول همراه با این پدیده در سطوح فوقانی جو و در منطقة ایران مورد بررسی قرار گیرد. برای محاسبة شاخص‌ها از داده‌های مدل جهانی AVN (داده‌های عینی) استفاده شده است و نتایج به‌دست آمده با گزارش‌های دریافتی از خلبانان (داده‌های ذهنی) پروازهای عبوری بر فراز آسمان ایران مقایسه شده است. این مطالعه نشان می‌دهد که وقوع تلاطم هوای صاف (CAT clear Air turbulence,) با شدت‌های بیشتر از متوسط در ایران نادر است. آستانة عددی وقوع تلاطم هوای صاف با شدت متوسط در ایران به کمک شاخص‌های عینی الرود-2 و داتن ، با وجود اینکه شرایط اقلیمی در ایران و دیگر نقاط دنیا از جمله اروپا و امریکا یکسان نیست، تطبیق قابل قبولی با مقادیر آستانه‌ای معرفی شده در اروپا و امریکا دارد و با گزارش‌های دریافتی از خلبانان نیز همخوانی خوبی را نشان می‌دهد. بیشترین تلاطم‌ها در لایه 300-250 میلی باری رخ داده است و در جریان سوی ناوة ژئوپتانسیلی بیشترین مقادیر عددی شاخص‌ها همراه با تلاطم هوای صاف دیده شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A case study of clear air turbulence over Iran using turbulence indices for the period January to May 2004

نویسندگان [English]

  • Sahar Tajbakhsh 1
  • Majid Azadi 2
  • Abbas Ali A. Bidokhti 3
  • Parvin Arabli 4
1 Islamic Azad University, Science and Research Sector, P.O.Box 14515-775, Tehran
2 Meteorological and Atmospheric Research Center, P. O. Box 14155-6466,Tehran
3 Institute of Geophysics, University of Tehran, P.O. Box 14155-6466, Tehran, Iran
4 Islamic Republic of Iran Meteorological Organization, P. O. Box 14155-6466,Tehran
چکیده [English]

An attempt is made to calculate some important quantities, such as wind shear, related to clear air turbulence (CAT) and their associated turbulence indices. Thresholds of the indices are calculated for moderate and light to moderate cases of CATs over Iran for a five months period (from January to May 2004) and corresponding large scale atmospheric patterns at upper levels have been examined. Indices are calculated using AVN model outputs and compared with pilot reports for CAT. Results showed that occurrence of CAT with intensity more that moderate is very rare over the region. Threshold values of Elrod-2 and Dutton are in good agreement with values calculated over Europe and USA. Most of the turbulence occurs in 250-300 hPa layer. Also, it was seen that above the geopotential trough the condition is favorable for the formation of intense CATs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Clear air turbulence (CAT)
  • Turbulence indices
  • Wind shear
  • Englobal model
  • Bumpiness
فیزیک زمین و فضا
دوره 32، شماره 1
اردیبهشت 1385
صفحه 85-102

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار